Makbet streszczenie (William Szekspir)

Zapraszam na kolejne opracowanie lektury przed zbliżającą się maturą.

Dzisiaj skupimy się na twórczości Williama Szekspira, który w swojej tragedii pod tytułem Makbet przedstawił na głównym planie mężczyznę, pragnącego za wszelką cenę zdobyć władzę.

Za namową swojej żony i pod wpływem przepowiedni czarownic, decyduje się na zabójstwo szlachetnego króla Duncana.

Geneza utworu

Tragedia autorstwa Williama Szekspira to jedno z najbardziej znanych dzieł w historii literatury. 

Napisana na początku XVII wieku, opiera się na historycznych przekazach o rzeczywistym królu Szkocji, Makbecie, który panował w XI wieku. 

Znaczenie utworu

Dzieło jest uznawane za jedną z największych tragedii Szekspira, poruszającą tematykę ambicji, władzy, zdrady oraz moralności. 

Utwór ten, poprzez swoją uniwersalność i ponadczasowość, bada ludzkie dążenie do władzy za wszelką cenę.

Szekspir wyraźnie kształtuje także surowe konsekwencje, jakie niesie za sobą podążanie ścieżką bez moralnych ograniczeń.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Cechy gatunku (tragedia)

Dzieło doskonale wpisuje się w ramy gatunkowe tragedii, prezentując historię bohatera tragicznego, który przez swoje błędy i wady charakteru doprowadza do własnej zguby. 

Tragedia ta charakteryzuje się też wysokim stylem oraz zastosowaniem elementów nadprzyrodzonych, które mają kluczowe znaczenie dla rozwoju akcji.

Autor zrywa z przyjętymi dotychczas zasadami dramatu:

• William Szekspir zrywa z zasadą trzech jedności (miejsce, czas i akcja). 

• Wprowadza duchy, wiedźmy, świat przedstawiony nie jest już naturalny i rzeczywisty. 

• Widoczne gołym okiem jest okrucieństwo i krwawe sceny.

Dzieło o takich cechach można nazwać dramatem szekspirowskim.

Czas i miejsce akcji

Tragedia Williama Szekspira osadzona jest w mrocznej i niepewnej atmosferze średniowiecznej Szkocji, co stanowi kluczowy element budowania napięcia i dramatyzmu w całej opowieści. 

Akcja utworu rozgrywa się głównie w XI wieku, czasie charakteryzującym się brutalnymi walkami o władzę, feudalnym porządkiem społecznym i silnymi wierzeniami w nadprzyrodzone siły.

Sceneria ta stanowi doskonałe tło dla historii o ambicji, zdradzie i dążeniu do władzy.

Szkocja w tragedii jest krajem pełnym kontrastów, od mrocznych wrzosowisk, przez wojenne pola, po majestatyczne zamki.

Te różnorodne lokalizacje nie tylko odzwierciedlają zewnętrzne konflikty toczące się w fabule, ale również wewnętrzne zmagania głównych bohaterów. 

Szczególnie wrzosowiska, gdzie Makbet spotyka czarownice, są miejscem symbolicznym, gdzie zacierają się granice między rzeczywistością a światem nadprzyrodzonym, co ma ogromny wpływ na dalszy rozwój wydarzeń.

Zamki są nie tylko fizycznymi ośrodkami władzy, ale także miejscami, gdzie rozgrywają się kluczowe dla dramatu spiski i morderstwa. 

Zamkowe mury świadczą o zewnętrznych i wewnętrznych fortecach, które bohaterowie muszą przełamać lub obronić. 

Zamordowanie króla Duncana w zamku Inverness jest punktem zwrotnym w utworze, po którym Makbet i Lady Makbet nigdy już nie odzyskują spokoju, stając się niewolnikami własnych ambicji i wyrzutów sumienia.

Wrzosowiska, miejsce spotkania Makbeta z czarownicami, są przestrzenią, w której realny świat spotyka się z nadprzyrodzonym. 

Ta niegościnna, dzika przestrzeń symbolizuje chaos i niepewność, będąc jednocześnie miejscem, z którego wyrastają mroczne pragnienia i lęki bohaterów. 

To tutaj rozgrywa się wiele kluczowych scen, w tym proroctwa, które kierują Makbeta na ścieżkę do władzy i autodestrukcji.

Wojenne pola, na których rozpoczyna się akcja, od razu wprowadzają motyw konfliktu i rywalizacji, będący ważnym elementem całego dramatu. 

Są one świadectwem nie tylko zewnętrznej walki o władzę, ale także wewnętrznej walki bohaterów z własnymi dylematami moralnymi i ambicjami.

Średniowieczna Szkocja w jest więc nie tylko tłem geograficznym, ale przede wszystkim przestrzenią symboliczną, która wzmacnia główne motywy utworu:

• walkę o władzę
• konflikt między dobrem a złem
• nieustanną walkę z własnymi demonami
• nadmierną ambicję i żądzę panowania

Każde miejsce w dramacie jest ściśle związane z losami bohaterów i ich wewnętrznymi przemianami, co czyni lekturę jedną z najbardziej złożonych i fascynujących tragedii Szekspira.

Makbet — bohaterowie

W tragedii Williama Szekspira poznajemy postaci, które są zarówno skomplikowane, jak i głęboko ludzkie, co czyni ich niezwykle interesującymi i wielowymiarowymi.

Na pierwszy plan wysuwają się między innymi:

Makbet

Mężczyzna jest głównym bohaterem utworu, który na początku historii przedstawiany jest jako waleczny i szlachetny wódz. 

Jego los zmienia się, gdy spotyka czarownice, które przepowiadają mu zdobycie tronu. 

Bohater, choć początkowo sceptyczny, pod wpływem namów swojej żony i własnych ambicji, decyduje się na zdradę i morderstwo króla Duncana. 

Staje się wręcz obłąkany, zbrodnia goni zbrodnię, co ostatecznie doprowadza go do śmierci z rąk Makdufa.

Jego postać ukazuje transformację z bohatera w okrutnego tyrana, co prowadzi do jego upadku i śmierci, stając się przykładem bohatera tragicznego, którego wewnętrzne konflikty i decyzje prowadzą do nieuchronnej katastrofy.

Lady Makbet

To postać równie skomplikowana co jej mąż.

Jej ambicje i pragnienie władzy przewyższają początkowe wahania Makbeta. 

Z początku sprawia wrażenie kochającej żony, normalnego małżeństwa.

Przez niespełnione życie i macierzyństwo bardzo chce zostać królową, podpuszcza Makbeta do dokonania zabójstwa.

To ona stanowi siłę napędową, która popycha go do zamachu na Duncana. 

Jej słynne monologi ujawniają jej złożoność, determinację oraz walkę z wyrzutami sumienia, które ostatecznie prowadzą ją do szaleństwa i samobójstwa. 

Jej główne cechy to przebiegłość, umiejętność manipulowania, była bardzo chciwa.

Kobieta jest często interpretowana jako personifikacja złowrogich sił, które kierują ludźmi na drodze do samozniszczenia.

Banko

Banko, przyjaciel i towarzysz broni tytułowego bohatera, stanowi jednocześnie jego przeciwieństwo.

Ma syna o imieniu Fleance.

Choć i jemu czarownice przepowiadają wielką przyszłość, nie poddaje się pokusie zdrady i zachowuje lojalność wobec króla Duncana. 

Jego postać podkreśla tematy moralności i uczciwości, stając się duchowym obrońcą wartości, których Makbet z czasem się wyrzeka. 

Śmierć Banka na zlecenie Makbeta symbolizuje ostateczne zerwanie z przeszłością i honorowymi zasadami.

Przychodzi na ucztę pod postacią ducha i wypomina Makbetowi zbrodnię.

Makduf

Makduf to szkocki arystokrata, reprezentujący odwagę i lojalność wobec kraju. Jego rola w dramacie rośnie w miarę rozwoju akcji.

Staje się on głównym przeciwieństwem Makbeta.

Śmierć jego rodziny na rozkaz Makbeta tylko potęguje jego determinację do zemsty. 

Makduf symbolizuje siłę moralną i sprawiedliwość, które w końcu przeważają nad tyranią i zbrodnią, co znajduje kulminację w jego pojedynku z Makbetem.

Lady Makduf

Żona Makdufa. Zostaje zamordowana na polecenie Makbeta, gdy Makduf udał się do Anglii, by pomóc synom Dunkana (Malcolmowi i Donalbeinowi) w przygotowaniu planu do pokonania Makbeta.

Król Duncan

Król Duncan, chociaż jego rola w dramacie jest krótka, odgrywa kluczową rolę jako mądry i szlachetny władca Szkocji. 

Jego zamordowanie przez głównego bohatera jest punktem zwrotnym w utworze.

Duncan symbolizuje porządek i stabilność, które są brutalnie naruszone przez jego zabójstwo, prowadząc Szkocję do chaosu i wojny.

Malcolm i Donalbein

Synowie Dunkana, prawowici następcy tronu. 

Po kilku latach od zabójstwa ojca wracają do kraju, by odzyskać tron.

Ostatecznie, po śmierci Makbeta, na tronie zasiada syn Malcolm.

Czarownice

Pokazują Makbetowi i Bankowi, że jeden będzie sprawował władzę, a drugi spłodzi przyszłych królów. 

Są straszne, nawet nie wiadomo, czy są to kobiety, bo mają brody. 

Symbolizują zło i przeznaczenie ludzkiego losu, przed którym nie ma ucieczki.

Ostatecznie wszystkie ich przepowiednie się spełniają.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Makbet — streszczenie

Akt I — proroctwo

Akcja rozpoczyna się, gdy główny bohater oraz Banko, po zwycięskiej bitwie przeciwko rebeliantom, spotykają na wrzosowisku trzy czarownice. 

Te tajemnicze postaci przepowiadają Makbetowi, że zostanie on wkrótce tanem (hrabią) Cawdoru, a następnie królem Szkocji, zaś Banko zostanie przodkiem wielu królów, choć sam nie zasiądzie na tronie. 

Proroctwa dość szybko się spełniają (Duncan mianuje bohatera hrabią), co skłania Makbeta do rozważenia możliwości zdobycia korony.

Pod wpływem namowy ambitnej żony, decyduje się na zamordowanie króla Duncana, który ma spędzić noc w jego zamku. 

Akt kończy się, gdy Makbet, pełen wahania, jednak ulega namowom żony i przygotowuje się do zbrodni.

Akt II — zbrodnia i wyrzuty sumienia

Tytułowy bohater dokonuje morderstwa króla Duncana.

Akcja tego aktu koncentruje się na emocjonalnych i psychicznych skutkach tego czynu, zarówno dla Makbeta, jak i Lady Makbet. 

Zabójca Duncana jest przerażony swoim czynem, a wyrzuty sumienia zaczynają go nękać.

Lady Makbet, choć z początku wydaje się bardziej zdecydowana, także poczuje ciężar winy. 

Rano, gdy zbrodnia zostaje odkryta, Makbet zabija strażników króla, twierdząc, że to z gniewu o śmierć Duncana.

Malcolm i Donalbain, synowie Duncana, uciekają, obawiając się o własne życie, co dodatkowo ułatwia Makbetowi przejęcie tronu.

Akt III — paranoja

Jako król, Makbet zaczyna odczuwać paranoję i strach przed możliwym zagrożeniem dla jego władzy, szczególnie ze strony Banka i jego syna, Fleance’a. 

Obawiając się, że proroctwo czarownic odnośnie do potomków Banka może się spełnić, nakazuje zabić obu. Zleceni mordercy zabijają Banka, ale jego syn Fleance ucieka. 

W czasie uczty nowy władca ma halucynacje, widząc ducha Banka, co jeszcze bardziej pogłębia jego szaleństwo.

Postanawia ponownie odwiedzić czarownice, by dowiedzieć się więcej o swoim losie.

Akt IV — zemsta

Makbet spotyka się z czarownicami, które dają mu nowe proroctwa, sugerując, że powinien się obawiać Makdufa, ale także, że żaden człowiek urodzony z kobiety nie może mu zaszkodzić, a także, że będzie bezpieczny, dopóki las Birnam nie zbliży się do zamku Dunsinane. 

Uspokojony, lecz nadal paranoiczny, Makbet decyduje się zabić Makdufa, który ucieka do Anglii. 

Nie mogąc go znaleźć, Makbet morduje rodzinę Makdufa.

Tymczasem Makduf, razem z Malcolmem, synem zamordowanego króla Duncana, gromadzi siły, by stawić czoła tyranowi.

Akt V — upadek i odkupienie

Żona tytułowego bohatera, dręczona wyrzutami sumienia, pogrąża się w szaleństwie, co ostatecznie prowadzi ją do samobójczej śmierci. 

Zabójca Duncana, choć początkowo wydaje się niezachwiany, stopniowo traci poczucie bezpieczeństwa.

Armia zbliżająca się do jego zamku, ukrywając się pod gałęziami drzew z lasu Birnam, sprawia, że ostatnie proroctwo wydaje się spełniać. 

W końcowej bitwie Makbet zostaje zabity przez Makdufa, który urodził się przez cesarskie cięcie, a więc „nie został urodzony z kobiety” w tradycyjnym sensie. 

Malcolm zostaje koronowany na króla, przywracając porządek i sprawiedliwość w królestwie.

Każdy akt tragedii pogłębia tematykę ambicji, władzy, zdrady i moralnego upadku, pokazując, jak pragnienie władzy może prowadzić do katastrofy, zarówno osobistej, jak i społecznej.

Makbet — streszczenie krótkie

Wiedźmy spotykają się na wrzosowisku i czekają na Makbeta, który wraca z pola walki. 

Mężyczna wraz z Bankiem słyszy od wiedźm, że Banko zostanie ojcem królów. 

Następnie Makbet otrzymuje od Dunkana w dowodzie wdzięczności za odwagę w walce tytuł tana Cawdoru — wtedy mężczyzna zaczyna myśleć o przejęciu władzy w kraju. 

Chęć władzy wzrasta w bohaterze po rozmowie Makbeta ze swoją żoną. Wymyślają plan zabicia Dunkana. 

Makbet sztyletuje króla podczas snu. Synowie króla uciekają z kraju w obawie o własne życie — na nich pada podejrzenie o zabójstwo Dunkana. 

Na króla zostaje wyznaczony główny bohater (rzeczywisty morderca).

Makbet chce pozbyć się Banka (on zna przepowiednię od czarownic).

Wynajęci bandyci mordują towarzysza. Podczas uczy Makbet, widzi ducha Banka, ma później wyrzuty sumienia i dręczą go zabójstwa.

Ludzie zaczynają podejrzewać Makbeta o zabójstwa. Czarownice podpowiadają, że może być spokojny o koronę, dopóki las Birnam nie podejdzie pod mury zamku.

W tym czasie Makduf wyjeżdża do Anglii (chce pomóc synowi Dunkana odzyskać władzę). 

Makbet korzysta z okazji i zabija rodzinę Makdufa (Lady Makduf i ich dziecko).  

Makduf przebywający w Anglii o wszystkim się dowiaduje i zapowiada zemstę.

Lady Makbet zaczyna popadać w szał i chorobę psychiczną. 

Widzi wszystkich zamordowanych przed oczami. Zaczyna jej szwankować psychika.  Podobnie jej mąż — jest zupełnie przerażony i obłąkany. 

Zbliżają się wojska Malcolma (syna Dunkana), jednak Makbet pozostaje spokojny (wie, że nic mu nie grozi, dopóki las nie przyjdzie pod mury jego zamku). 

Żona głównego bohatera nie wytrzymuje wszystkiego i popełnia samobójstwo.

Makbet widzi zbliżający się las — okazuje się, że wojska mają ze sobą gałązki drzew, by ciężej było oszacować ich liczebność (spełnia się przepowiednia wiedźm).

Zabójca Duncana ostatecznie ginie zabity przez Makdufa, który głowę tytułowego bohatera nadziewa na włócznię. 

Władzę przejmuje prawowity władca, który wygłasza uroczystą przemowę na cześć obrońców Szkocji — w królestwie rozbrzmiewają trąby i wracają sprawiedliwe rządy.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Makbet — plan wydarzeń

1. Wszystko zaczyna się podczas bitwy pod Forres. Walczą Szkoci z Norwegami. Makbet wtedy zabija króla Norwegów, a Duncan (król Szkocji) to bardzo docenia.

2. Makbet i Banko spotykają Czarownice (przepowiednia królowania jednego z nich i spłodzenia przyszłych królów).

3. Makbet mówi żonie o proroctwie czarownic i planują zabicie króla Dunkana.

4. Zabijają Dunkana.

5. Synowie króla wymykają się z zamku w strachu. 

6. Makbet udaje się na swoją koronację.

7. Walka z wojskami syna Dunkana, który chce odzyskać prawo do korony.

8. Makbet znów u Czarownic, ostrzeżenie przed Makdufem.

9. Okazuje się, że Makduf uciekł z kraju.

10. Makbet każe więc zabić jego rodzinę – żonę i dziecko.

11. Żona Makbeta popada w totalne szaleństwo.

12. Wojska Makdufa i Malcolma zbliżają się do zamku Makbeta.

13. Żołnierze są zakamuflowani gałęziami i liśćmi — to przypomina przemieszczający się las. Taka też była przepowiednia wiedźm, która się spełnia.

14. Bitwa między Makbetem i Makdufem – zwycięża Makduf.

15. Królem zostaje prawowity władca — Malcolm.

Motywy

• Czarownice — symbol losu i przeznaczenia, wpływają na decyzje tytułowego bohatera.

• Jabłko i berło — metafory ambicji i władzy, które są głównymi motywatorami postępowania Makbeta.

• Theatrum mundi — motyw świata jako sceny, na której każdy odgrywa swoją rolę, podkreślający przejściowość i iluzoryczność życia.

Utwór Szekspira to arcydzieło, które do dziś fascynuje czytelników i widzów na całym świecie, oferując głębokie spojrzenie na ciemne zakamarki ludzkiej natury i konsekwencje, jakie niesie za sobą pragnienie władzy.

Co powtórzyć?

• Dzieło zostało napisane w 1606 roku.

• Czas akcji to XI wiek (lata 1040-1057). 

• Miejsce akcji to głównie Szkocja, ale też Anglia (np. zamek w Forres). 

• Akcja toczy się też na polu bitwy, wrzosowiskach oraz w pieczarze wiedźm.

• Głównym tematem, jaki porusza dzieło to władza i żądza dojścia do niej, która potrafi doprowadzić do totalnego szaleństwa i ostatecznie śmierci.

• Utwór to tragedia ze względu na poważną tematykę, można lekturę określić jako dramat szekspirowski.

• Szekspir zastosował mieszanie się tragizmu oraz elementów komicznych.

• Tragedia pokazuje, jak żądza władzy może doprowadzić do upadku człowieka.

• Lektura odzwierciedla problem wewnętrznej walki sumienia i pragnień.

Matura – darmowe próbki notatek i pełny pakiet

Z wielką przyjemnością zachęcam wszystkich zainteresowanych do pobrania zupełnie darmowych próbek notatek do matury z języka polskiego dostępnych na naszej stronie w zakładce Darmowe materiały.

Nasze opracowania są starannie przygotowane i stanowią doskonałe narzędzie do przygotowań przed egzaminem maturalnym.

Chcesz otrzymać darmowy dysk z ponad 30 plikami PDF do matury? – podbijaj śmiało w wiadomości prywatnej na INSTAGRAMIE.

Dla tych, którzy są zdecydowani i chcą mieć pełen dostęp do naszych materiałów, serdecznie zapraszamy do odwiedzenia naszego sklepu.

Tam można nabyć pełne opracowania i kompleksowe notatki do matury z polskiego PDF, a cena za jedno opracowanie wynosi zaledwie około 60 groszy.

To wyjątkowo korzystna oferta, która umożliwia zdobycie cennych materiałów edukacyjnych za niewielką opłatą.