Wstęp do rozprawki — jak napisać? Przykłady

Wstęp do rozprawki to pierwszy krok do napisania idealnej rozprawki na maturze. Tylko rodzi się pytanie: jak go napisać? Czy lać wodę i po prostu opisać dane zagadnienie z definicji? Chciałbym dzisiaj pokazać Ci poradnik, jak krok po kroku stworzyć dobry wstęp.

Poniższy tekst jest oparty o własne doświadczenia oraz pomoce naukowe z oficjalnej strony Centralnej Komisji Egzaminacyjnej.

Na początku spójrzmy w teorii, czym jest wstęp.

Z definicji słownikowej wstępu wynika, że powinien on być:

• merytoryczny
• logiczny (i powiązany z rozwinięciem pracy)
• spójny z resztą
• informacyjny (wprowadzać w dalszą zawartość tekstu)

Funkcje wstępu w rozprawce

Pisząc wstęp do rozprawki, pamiętaj by:

• nawiązać kontakt z osobą czytającą
• zainteresować czytelnika (egzaminator czyta dziennie setki rozprawek, pokaż swoją kreatywność)
• zachęcić egzaminatora do dalszej lektury — unikaj ogólników i lania wody
• wprowadzić w omawiany temat — zarysuj swoje spojrzenie na temat wypracowania, zaznacz, co chcesz przekazać

Wstęp do rozprawki — rodzaje

Rozprawka wstęp jako tło

Umieszcza poruszane zagadnienia w rozmaitych kontekstach – czasowym (np. perspektywa historyczna), przestrzennym (np. opis miejsca), problemowym (np. wprowadzenie istotnych dla wywodu pojęć).

Przykład:

Człowiek – zmagający się z losem samotnik poszukujący swojej drogi życiowej. 

W dzisiejszych czasach bardzo często podejmowanym działaniem jest badanie własnej osobowości. Coraz większa liczba osób udaje się do psychologów, aby odczytać, kim naprawdę są, co kryje się w głębi ich duszy. Otacza nas coraz więcej twierdzeń dotyczących osobowości introwertyka oraz ekstrawertyka. Jednak liczne źródła przekazują nam jednoznaczną informację, że bez względu na osobowość, człowiek to istota stadna, która została przystosowana do życia w grupie. Mimo tego istnieją osoby uważające, że tylko w samotności są w stanie żyć, funkcjonować, rozwijać się, odnajdywać sens swojej egzystencji. Na podstawie wielu przykładów z literatury można dojść do wniosku, że człowiek to tak naprawdę zmagający się z losem samotnik poszukujący swojej drogi życiowej.

Rozprawka wstęp jako prezentacja zagadnień omawianych w wypowiedzi pisemnej

Wskazuje, jakie zagadnienia zostaną poruszone w wypracowaniu, bądź wprowadza informację dotyczącą stosunku autora tekstu do omawianych kwestii przedstawia tezę lub hipotezę wywodu argumentacyjnego.

Przykład:

Miłość – inspiruje, ale czasem podcina skrzydła. 

Miłość jest uczuciem silnie oddziałującym na ludzki umysł i duszę. Sprawia, że myślenie człowieka może radykalnie się zmienić, często prowadzi do przemian wewnętrznych. Jest podporą w staraniach oraz źródłem motywacji. Pobudza w ludziach zapał do działania, wprawia ich także w uniesienie. Niestety, czasami potrafi także negatywnie wpływać na człowieka: niweczy jego zamiary, burzy działające schematy i w konsekwencji podcina skrzydła innowatorom oraz jednostkom z ambicjami i aspiracjami. Problem ten nie tylko jest obecny w naszym codziennym życiu, lecz także bywa poruszany w utworach literackich. Chociaż to zagadnienie może być często bagatelizowane, jest bardzo ważnym motywem w ludzkiej psychice, zwłaszcza gdy chodzi o umysł bohatera literackiego, otwarty dla czytelnika. 

Rozprawka wstęp jako początek argumentacyjny 

Przedstawia tezę lub hipotezę wywodu argumentacyjnego.

Przykład:

Jaki wpływ na sposób widzenia świata przez człowieka mają czasy, w których on żyje? 

Nikt nie żyje w oderwaniu od otaczającej rzeczywistości. To, co dzieje się dookoła nas, ma wpływ na to, jak myślimy, o czym marzymy, jakie stawiamy sobie cele. Dotyczy to nie tylko ważnych wydarzeń historycznych, ale również ogólnego klimatu epoki – jej kultury i filozofii. Dowodów na słuszność tego poglądu można szukać także w losach bohaterów literackich.

Rozprawka jako początek przyciągający

Zachęca do przeczytania tekstu (np. przez wprowadzenie anegdoty, sformułowanie zaskakującej obserwacji, zacytowanie aforyzmu). 

Przykład:

Podróżowanie jako sposób na poznanie świata i samego siebie. 

Ktoś kiedyś rzekł: „podróże kształcą” i tak też faktycznie bywa. Uważam bowiem, że każda podróż uczy, niesie ze sobą nowe przeżycia, doświadczenia, pozwala na wyciągnięcie wniosków. To nie tylko forma relaksu kojarzona z wakacjami – to przede wszystkim możliwość poznania świata i samego siebie.

Rozprawka wstęp w formie pytań

Zaciekawia odbiorcę poprzez wprowadzenie serii pytań, na które odpowiedzi znajdują się w dalszej części tekstu.

Przykład:

Jaki wpływ na sposób widzenia świata przez człowieka mają czasy, w których on żyje?

Znana jest myśl, że człowiek nie jest samotną wyspą. Oznacza to, że jednostkę kształtują inni ludzie, czy szerzej czasy, w których ona żyje. Taka obserwacja prowokuje szereg pytań. Jak duży wpływ na człowieka ma epoka przypadająca na okres jego egzystencji? Czy osobowość istoty ludzkiej jest tworem oryginalnym? Na ile czas, w którym przyszło działać jednostce, jest motorem do działania, a na ile ograniczeniem? Z wymienionymi dylematami przyjdzie się zmierzyć w tym wypracowaniu. 

Źródło: Materiały dodatkowe CKE, s.5-9.

Wstęp do rozprawki — czy musi mieć jeden akapit?

Zazwyczaj faktycznie wstęp to jeden akapit, jednakże nie jest to konieczne, można zbudować wstęp z kilku akapitów, np.:

Miłość to najbardziej znane, a jednocześnie najbardziej skomplikowane i tajemnicze uczucie, którego doświadcza człowiek. Może pojawiać się nagle, w sposób nieoczekiwany zmieniać ludzkie plany, i może też dojrzewać przez dni, tygodnie, miesiące, a nawet lata. Nie bez racji będzie zaryzykowanie stwierdzenia, że jest najsilniejszym uczuciem popychającym człowieka do działania. Jednocześnie może uskrzydlać lub ograniczać. I w jednym, i w drugim przypadku pozostaje siłą wpływającą na drogę życiową, czasami staje się źródłem szczęścia, czasami prowadzi do upadku. 

Te ambiwalentne doświadczenia egzystencjalne, będące skutkiem doświadczania żywszych uderzeń serca, muszą mieć różne przyczyny. Szukać tych przyczyn należy, biorąc pod uwagę zarówno elementy, na które człowiek jest w stanie wpływać, jak i od niego niezależne.

Wstęp do rozprawki – czy się rozpisywać?

Niekoniecznie, unikaj pustych słów i zbędnych dygresji. Nie stosuj nudnych schematów jak np.:

• w mojej pracy na wstępie chcę zaznaczyć…
• na początku rozprawki pragnę …

W taki sposób zanudzisz egzaminatora na śmierć!

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Rozprawka wstęp przykłady

Rozprawka wstęp przykład 1

Temat: Podróżowanie jako sposób na poznanie świata i samego siebie. 

Przykład wstępu rozprawki:

Podróżowanie jest nieodłączną częścią życia człowieka, który podejmuje ten wysiłek gnany ciekawością. Tak znajdywano nowe kontynenty, czego świadectwem jest okres wielkich odkryć geograficznych. Podróżując, ludzie poszerzali granice widzialnego świata. Jednak były to wyprawy nie tylko w przestrzeni, ale również w głąb siebie. Podróże dla uczestników stawały się próbą charakteru, gdy musieli stawić czoła nieprzewidzianym sytuacjom. Nie zawsze zdawali egzamin, niejednokrotnie dowiadując się o sobie rzeczy niemiłych. Z wszystkich wymienionych powodów podróżowanie jako sposób poznania świata i siebie było częstym tematem wielu utworów literackich.

Rozprawka wstęp przykład 2

Temat: Miłość – inspiruje, ale czasem podcina skrzydła.

Przykład wstępu rozprawki:

Miłość jest najważniejszym uczuciem, którego doświadcza człowiek, bo dotyczy rozmaitych relacji, w jakie wchodzą ludzie, a przez to nadaje sens egzystencji. Wspomnianą emocję można odczuwać do kobiety, chłopaka, rodzica, ojczyzny. Nadto miłość ma w sobie wielkie pokłady pozytywnej energii, potrafiącej motywować do działania i zmieniać kochającą osobę oraz jej otoczenie na lepsze. Tym niemniej intensywnie przeżywana miłość, jeśli jest na przykład nieodwzajemniona, potrafi niszczyć człowieka, podcinać mu skrzydła. Ta wielowymiarowość miłości powoduje, że była ona tematem licznych utworów literackich.

Rozprawka wstęp przykład 3

Temat: Młodość jako czas pierwszych nadziei i rozczarowań.

Przykład wstępu rozprawki:

Młodość jest okresem, kiedy człowiek podchodzi do życia z optymizmem, choć czas ten niesie ze sobą ryzyko rozczarowań. Pozytywne nastawienie wynika zazwyczaj z wiary we własne siły i przekonania, że uda się zrealizować osobiste plany na przyszłość. Często towarzyszy temu młodzieńczy idealizm połączony z nadzieją, że uda się zmienić świat na lepsze. Śmiałe zamierzenia nie zawsze udaje się zrealizować. Czasem napotykają one na mur obojętności ze strony otoczenia. Opisane powyżej doświadczenia są udziałem wielu bohaterów literackich.

Rozprawka wstęp przykład 4

Temat: Trzeźwy racjonalista – niepoprawny marzyciel. Jak wybór postawy życiowej wpływa na losy człowieka i jego relacje z innymi ludźmi? 

W pracy odwołaj się do:

• Lalki Bolesława Prusa
• innego utworu literackiego – może to być również utwór poetycki
• wybranych kontekstów.

Przykład wstępu rozprawki:

Literatura od wieków wyznaczała pewne wzorce, z których ludzie mogli czerpać i według nich postępować. Szczególnie twórczość średniowiecznych artystów, piszących swoje anonimy ad maiorem Dei gloriam, stała się wyznacznikiem życiowych wzorców parenetycznych. Wybór owej odpowiedniej życiowej postawy jest wyzwaniem dla każdego człowieka, gdyż znacząco wpływa on na dalsze jego losy, a także relacje z innymi ludźmi. To, jaką drogę wybrać, stanowi odwieczny problem ludzkości, ponieważ każdy zdaje sobie sprawę z możliwych konsekwencji swoich decyzji. Literatura, ze swą niezwykłą mocą symulacji pewnych wyborów czy sposobów bycia, może stanowić pomoc w ocenie i późniejszym wyborze konkretnych postaw. To właśnie na kartach powieści możemy spotkać różnych bohaterów – od trzeźwych racjonalistów po niepoprawnych marzycieli. To daje czytelnikowi możliwość identyfikacji z postacią i wraz z nią zmierzenia się z konsekwencjami poszczególnych decyzji. 

Rozprawka wstęp przykład 5

Temat: Słowa – czyny. Co stanowi fundament zaufania?

Przykład wstępu rozprawki:

Istnieje przekonanie wyrażone aforyzmem, że „z myśli tworzymy słowa, ze słów czyny, czyny tworzą nas”. Zależność między tymi elementami buduje zaufanie w relacjach międzyludzkich. Szczególne ważne jest, aby zachować spójność pomiędzy deklaracjami, a tym, co się robi. Niełatwo osiągnąć taką postawę w życiu, a nawet gdy to się uda, bywa ona zaskakująca w swych konsekwencjach, czego świadectwem są perypetie bohaterów literackich.

Artykuł zawiera: wstęp do rozprawki, jak napisać wstęp do rozprawki, rozprawka wstęp przykład, wstęp rozprawki przykłady, wstęp rozprawka, przykładowy wstęp do rozprawki.

Wstęp do rozprawki – podsumowanie i porady

• Unikaj lania wody, wprowadź egzaminatora w temat
• Zaciekaw czytelnika, rozprawka ma nie być zbiorem ogólników, ale uzasadnionym i spójnym punktem widzenia
• Przeczytaj powyższe przykłady wstępu do rozprawki – zainspiruj się
• Początek rozprawki jest z perspektywy egzaminatora najważniejszy – pokaż nieszablonowość, wprowadź anegdotę, zadaj pytanie, na które w rozwinięciu rozwiniesz

Matura 2024 – darmowe próbki notatek i pełny pakiet

Z wielką przyjemnością zachęcam wszystkich zainteresowanych do pobrania zupełnie darmowych próbek notatek do matury z języka polskiego dostępnych na naszej stronie w zakładce “Darmowe materiały”. Nasze opracowania są starannie przygotowane i stanowią doskonałe narzędzie do przygotowań przed egzaminem maturalnym.

Chcesz otrzymać darmowy dysk z ponad 30 plikami PDF do matury? – podbijaj śmiało w wiadomości prywatnej na https://www.instagram.com/setkazpolaka/

Dla tych, którzy są zdecydowani i chcą mieć pełen dostęp do naszych materiałów, serdecznie zapraszamy do odwiedzenia naszego sklepu. Tam można nabyć pełne opracowania i kompleksowe notatki do matury z polskiego PDF, a cena za jedno opracowanie wynosi zaledwie około 60 groszy. To wyjątkowo korzystna oferta, która umożliwia zdobycie cennych materiałów edukacyjnych za niewielką opłatą.