Antygona streszczenie, opracowanie, omówienie

Antygona to całkiem ciekawa lektura szkolna. Warto wykorzystać ten fakt i solidnie ją przerobić przed maturą, bo może właśnie ona się przydać w maju.

Na początku chcę cię zachęcić do przejrzenia innych wpisów na moim blogu – wrzucam na nim różne materiały, które pomogą Ci przygotować się do matury. Są już wrzucone przykładowe opracowania pytań jawnych na egzaminy ustne, przykładowa notatka syntetyzująca, środki stylistyczne.

To tyle słowem wstępu, ruszajmy do omówienia Antygony. Z racji, że jest to lektura obowiązkowa, to warto poświęcić jeden wieczór, żeby ją przeczytać (ma około +/- 40 stron). Wystarczy wpisać w przeglądarce: Antygona PDF. 

To lektura zaliczająca się do antyku i jest dramatem (rodzaj literacki), z kolei gatunek to tragedia antyczna.

W dramacie „Antygona” Sofoklesa przedstawione są losy rodziny Labdakidów, które doprowadziły do tragicznego finału.

Opowieść ta porusza ważne tematy, takie jak władza, moralność oraz konflikt pokoleń. W tym artykule przedstawimy streszczenie i analizę tej znaczącej (zwłaszcza w kontekście matury) tragedii.

Geneza Rodu Labdakidów

Aby zrozumieć kontekst utworu, warto poznać historię rodu Labdakidów. Legendy greckie oraz inne tragedie Sofoklesa, takie jak „Król Edyp” i „Edyp w Kolonie”, opowiadają o klątwie, która ciąży nad tym rodem.

Przodkiem Antygony był Lajos, który popełnił grzech kazirodztwa i zabił swojego ojca. Klątwa spadła potem na jego potomków.

Historia Edypa i Jokasty

Edyp, syn Lajosa i Jokasty, dowiedział się od wyroczni delfickiej, że zabije swojego ojca i poślubi swoją matkę.

Próbując uciec przed tym przeznaczeniem, przypadkowo zabił nieznajomego mężczyznę, którym okazał się jego ojciec.

Później uwolnił Teby od potwora Sfinksa, za co otrzymał rękę wdowy po swoim ojcu — Jokasty. Spłodził z nią czwórkę dzieci: Ismenę, Antygonę, Eteoklesa i Polinejkesa.

Konflikt między braćmi

Po śmierci Edypa Eteokles i Polinejkes spierali się o władzę w Tebach. Ich spór doprowadził do bratobójczej walki, w której obaj zginęli. Kreon, brat Jokasty, przejął władzę w Tebach i przyznał godny pochówek Eteoklesowi, ale odmówił go Polinejkesowi, uznając go za zdrajcę.

Antygona buntuje się przeciwko zakazowi

Antygona nie zgadza się z decyzją Kreona i postanawia złamać jego zakaz. Informuje swoją siostrę Ismenę o swoim planie. Chce pogrzebać ciało Polinejkesa (swojego brata), aby zapewnić mu godny pochówek i szacunek dla zmarłych. Ismena, obawiając się konsekwencji, odmawia udziału w tym przedsięwzięciu.

Konfrontacja z Kreonem

Kreon dowiaduje się, że zakaz został złamany i zwołuje Radę Starców, aby podjąć decyzję w tej sprawie.

Antygona, nie mogąc dłużej ukrywać swojego czynu, przyznaje się przed Kreonem. Prosi swoją siostrę, aby podzieliła z nią odpowiedzialność, ale Antygona jest zdeterminowana, aby sama ponieść karę.

Konflikt wartości

W tej części dramatu pojawia się konflikt między wartościami boskimi a ludzkimi.

Antygona reprezentuje prawa boskie, które nakazują szacunek dla zmarłych i rodzeństwa. Kreon z kolei stoi na stanowisku, że porządek w państwie jest nadrzędny i zakaz pochówku jest konieczny dla utrzymania porządku i stabilności.

Tragiczne konsekwencje

Antygona zostaje skazana na powolną śmierć w jaskini. Jej narzeczony, Hajmon, syn Kreona, próbuje ją obronić, ale bezskutecznie.

Antygona przyjmuje wyrok z godnością, ale jest rozżalona, ponieważ marzyła o byciu żoną i matką. W międzyczasie niewidomy wróżbita Tyrezjasz przepowiada Kreonowi liczne nieszczęścia, które spadną na jego rodzinę.

Tragiczny finał

Antygona i Hajmon popełniają samobójstwo, co pogrąża Kreona w rozpaczy. Jego żona, Eurydyka, również odbiera sobie życie. Kreon zdaje sobie sprawę, że wszystkie tragedie są wynikiem jego pychy i nieposłuszeństwa wobec bogów.

Podsumowanie

„Antygona” Sofoklesa to niezwykle ważna tragedia, która porusza wiele istotnych tematów. Opowieść o konflikcie między Antygoną a Kreonem ukazuje, jak ważne jest poszanowanie wartości moralnych i boskich.

Dramat ten stanowi nie tylko wspaniałe dzieło literackie, ale również źródło inspiracji do refleksji nad etycznymi dylematami współczesnego świata.

Antygona – jakie są cechy dramatu? 

Utwory są stworzone, by umożliwić odgrywanie ich na scenie, występują dialogi między bohaterami oraz didaskalia opisujące otoczenia. Akcja jest podzielona na sceny i akty i ukazuje konkretne wydarzenia.

Zaważamy też elementy budowy charakterystyczne dla tragedii:

• Prolog – to część rozpoczynająca, ukazuje tematykę utworu w formie dialogu bohaterów.
• Epeisodion – dialogi bohaterów, tworzą akcję. Stasimon – pieść chóru, „przerywnik”, rozdziela dialogi i akcję. 
• Exodos – zamyka całą akcję, pieśń ukazuje tragedię bohatera (w tym przypadku Kreona).

Antygona bohaterowie:

• Antygona – tytułowa bohaterka, córka Edypa i Jokasty. Chce z szacunkiem pochować brata. Do końca jest wierna swoim przekonaniom. Sprowadza na siebie karę śmierci przez dokonanie symbolicznego pochówku brata. 
• Eteokles i Polinejkes – umierają podczas walki, są braćmi głównej bohaterki. Śmierć brata jest przyczyną całego zamieszania. 
• Ismena — siostra Antygony, w przeciwieństwie do tytułowej bohaterki jest poddana wobec Króla. Jednak w obliczu zagrożenia i śmierci Antygony — staje po stronie siostry. 
• Chór – złożony z tebańskich starców, komentują wydarzenia.
• Kreon — król w Tebach, ojciec Hajmona. Priorytetami dla niego są: władza, państwo i autorytet władcy. 
• Strażnik/posłaniec – jego zadaniem jest pilnowanie zwłok, informuje nas o wydarzeniach.
• Hajmon – jest synem Kreona, zabija się na wieść o śmierci Antygony (to jego narzeczona).
• Tyrezjasz – wróżbita, zawczasu przestrzega Kreona, jakie skutki może wywołać jego decyzja. 
• Eurydyka – jest żoną Kreona, gdy jej syn Hajmon zabija się, ona jako matka również. 

Dramat opiera się na zasadzie trzech jedności. Czas akcji to około doby (24 godziny), a rozgrywa się ona przed pałacem królewskim w Tebach. 

Antygona i kreon jako bohaterowie tragiczni

Argumenty i racje, jakie wyznaje w konflikcie władca Kreon:

• Uważa, że prawa państwowe są ważniejsze niż religijne
• Można go porównać do takiego urzędnika, który wszystko robi zgodnie z przepisami, według tego, co jest narzucone z góry.
• Jako król odpowiedzialny jest za postępowanie według prawa. Swoimi czynami kreuje swój przywódczy autorytet. 
• Postępuje zgodnie ze swoim rozsądkiem, raczej daleko mu do kierowania się zgodnie z tym, co podpowiada mu serce. 
• Mimo że jest wujem Antygony, musi ją ukarać, żeby nie pokazać społeczeństwu, że krewnych traktuje lepiej. 
• Zależy mu, aby wygrać spór z kobietą, inaczej byłaby to dla niego porażka i pozbawienie honoru. 

Postawa Antygony: 

• Pragnie pochować zmarłego, dla niej jest to obowiązkiem. 
• Wykazuje postawę zupełnie przeciwną od Kreona. 
• Postępuje zgodnie z prawem boskim, mówiącym, że pochowanie zmarłego ciała da spokój jego duszy. 
• Bardziej niż rozsądkiem kieruje się sercem. 
• Chce żyć z czystym sumieniem.

Antygona i kreon konflikt dwóch racji:

Obie postacie są tragiczne – ich racje się ścierają ze sobą, co ostatecznie prowadzi do cierpienia i śmierci kilku bohaterów. 

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Antygona plan wydarzeń: 

1. Bratobójcza walka Polinejkesa i Eteoklesa. 
2. Kreon wydaje wyrok o zakazie grzebania brata. 
3. Rozmowa między Antygoną i Ismeną. 
4. Antygona podejmuje decyzję, że pogrzebie ciało. 
5. Próba pogrzebania zwłok Polinejkesa.
6. Kolejna próba. 
7. Antygona zostaje schwytana przez straż i uznana za winną. 
8. Poświęcenie Ismeny (Siostry Antygony) zostaje odrzucone. 
9. Hajmon buntuje się ojcu i jego postanowieniom. 
10. Antygona skazana na śmierć. 
11. Antygona żegna się ze swoim życiem i światem. 
12. Tyrezjasz głosi przepowiednię. 
13. Kreon zmienia swoją decyzję, ale jest za późno. 
14. Śmierć głównej bohaterki. 
15. Hajmon popełnia samobójstwo. 
16. Śmierć żony Kreona – Eurydyki, gdy dowiaduje się o śmierci syna. 
17. Kreon rozpacza i pogrąża się w smutku.

Antygona streszczenie krótkie:

W skrócie (jak ktoś woli przeczytać treść, zamiast analizować plan wydarzeń): 

• Bracia Antygony i Ismeny biorą udział w bratobójczej bitwie, dlatego Kreon uznaje Polinejkesa za zdrajcę i zakazuje jego grzebania.
• Antygona nie może się z tym pogodzić i podejmuje próbę pogrzebania brata. Gdy tylko Kreon się o tym dowiaduje, to skazuje Antygonę na śmierć głodową. 
• Ta decyzja nie podoba się synowi Kreona – Hajmonowi, który popełnia samobójstwo, gdy Antygona umiera.
• Prorok Tyrezjasz ma wizję i przestrzega Kreona o skutkach jego decyzji (umrą mu bliscy, a lud go odrzuci). 
• Przerażony Kreon chce przywrócić wszystko do porządku, ale jest lekko za późno.
• Antygona umiera, Hajmon się zabił przy jej zwłokach (przebija się mieczem), a następnie żona Kreona – Eurydyka odbiera sobie życie. 
• Kreon jest zrozpaczony, właściwie pozostaje samotny i dostrzega swoją winę nad wszystkim, co się stało.
• Chór ostrzega, że tak będzie się działo każdemu, kto łamie porządek świata.

Antygona – wątki, zasady i elementy kluczowe dla tragedii antycznej: 

• Zasada decorum – podniosłość utworu, stosowne zachowanie, wygląd, mowa do występujących okoliczności. 
• Brak brutalnych scen i ich opisów – o momentach śmierci odbiorca nie dowiaduje się wprost, a jedynie z opowieści.
• Występuje konflikt tragiczny – ścierają się ze sobą dwie racje, a w przypadku „Antygony” to zestawienie prawa boskiego i ludzkiego, które ostatecznie przekłada się na końcową tragedię. 
• Zasada jedności czasu, miejsca i akcji – całość dzieje się w przeciągu 24 godzin przed pałacem królewskim (prawdopodobnie w Tebach, gdzie rządził Kreon). 
• Fatum – wola bogów, nikt nie ma na nią wpływu. Kreon, gdy próbuje odwrócić los po przepowiedni, to i tak jest już za późno. 
• Hybris – zaślepienie i pycha głównego bohatera, która uniemożliwia mu racjonalną ocenę sytuacji i wzięcie pod uwagę racji innych.

Antygona motywy: 

• Miłości – między rodzeństwem, nawet gdy jedno z nich umiera. Także Ismena była gotowa przyjąć na siebie winę Antygony. 
• Poświęcenia – Antygona w obronie swoich przekonań. 
• Śmierci – śmierć samobójcza (Hajmon przy zwłokach narzeczonej). 
• Sumienia – Antygona działa zgodnie ze swoim sumieniem, dąży do pochowania brata i trwa przy swoich zasadach. 
• Buntu – Antygona pomimo wszelkich przeciwności i konsekwencji sprzeciwia się Królowi w imię swoich zasad, wyznawanych praw.

Antygona opracowanie – co musisz wynieść? 

• Antygona pokazuje konflikt sprzecznych prawd (prawa boskiego i ludzkiego), można to porównać do konfliktu między rozumem a sercem). 
• W konflikcie tragicznym, w sumie to nieważne co zrobi bohater, bo jest fatum (los, boża wola), które powoduje, że i tak ktoś umrze i będzie lipa na końcu. 
• Widoczny jest motyw poświęcenia dla własnych racji, miłość do bliskich, kierowania się sercem.
• Antygona jest wyrazem buntu przeciwko władzy, niesłusznym poglądom, postępowaniu jedynie według państwowego prawa. 
• Tragedia Sofoklesa pokazuje walkę między sacrum i profanum — dobra doczesne (władza, autorytet) ścierają się z dobrami ostatecznymi (spokój po śmierci). 
• Najważniejszym wątkiem jest tragizm wyboru — każda decyzja prowadzi do klęski. 
• Antygona to kontynuacja opowieści o królu Edypie.

Matura 2024 – darmowe próbki notatek i pełny pakiet

Z wielką przyjemnością zachęcam wszystkich zainteresowanych do pobrania zupełnie darmowych próbek notatek do matury z języka polskiego dostępnych na naszej stronie w zakładce “Darmowe materiały”. Nasze opracowania są starannie przygotowane i stanowią doskonałe narzędzie do przygotowań przed egzaminem maturalnym.

Dla tych, którzy są zdecydowani i chcą mieć pełen dostęp do naszych materiałów, serdecznie zapraszamy do odwiedzenia naszego sklepu. Tam można nabyć pełne opracowania i kompleksowe notatki do matury z polskiego PDF, a cena za jedno opracowanie wynosi zaledwie około 60 groszy. To wyjątkowo korzystna oferta, która umożliwia zdobycie cennych materiałów edukacyjnych za niewielką opłatą.

Chcesz otrzymać darmowy dysk z ponad 30 plikami do matury z polskiego? – podbijaj śmiało w wiadomości prywatnej na https://www.instagram.com/setkazpolaka/.

Tam codziennie wrzucam także content lekko humorystyczny, żeby rozluźnić trochę szkolne napięcie. Dowiesz się na Instagramie o wszystkich najnowszych zmianach CKE i informacjach na temat moich materiałów.