Wzór rycerza idealnego — pytania jawne matura ustna CKE

Wzór rycerza idealnego. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Pieśni o Rolandzie. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Matura, matura, matura… Pewnie słyszysz to coraz częściej, zwłaszcza, że coraz większymi krokami zblizajmy się do maja. Ale na spokojnie – matura ustna to akurat przy wszystkich rozszerzeniach najmniejszy pikuś, do którego Cię przygotuję. Wpisujesz często w wyszukiwarce hasła: pytania jawne matura, matura ustna polski, CKE pytania jawne? Tutaj postaram się ludzkim głosem pokazać Ci wypowiedzi w kilku punktach na konkretnych przykładach. Zapraszam do lektury.

Przechodzimy do omówienia kolejnego pytania jawnego na maturę ustną z języka polskiego. Tym razem poruszymy temat rycerza idealnego. Zestawimy Rolanda z Konradem Wallenrodem. Ale najpierw poznajmy trochę kulis literatury średniowiecznej, żeby dobrze odnaleźć się w temacie — będzie nam łatwiej zrozumieć cały kontekst wypowiedzi.

Wzór rycerza idealnego — wstęp pytania jawne matura

Literatura średniowiecza była dydaktyczna, to znaczy, że podstawowym jej celem było wychowywanie, budowanie ładu moralnego, potępienia grzechu. Sam rycerz z kolei był postacią idealną, wzorową, wierną ojczyźnie i Bogu. W utworach z epoki często pokazywane są wzorce dobrego postępowania, które należało naśladować. 

Jednym z nich jest wzorzec rycerza, zawarty np. w utworze „Pieśń o Rolandzie”. Utwór ten jest przykładem realizacji wzorca idealnego rycerza, silnie związanego z tą epoką literacką. Złamanie zasad przez rycerza było jednoznaczne z hańbą oraz potępienie przez otoczenie, od rodziny, przez władze kościelne, po zwierzchników państw.

To tyle słowem wstępu. Na maturę koniecznie zapamiętajcie, że średniowieczna literatura była moralizatorska, pokazywała wzorce i idealne zasady do postępowania. Jeśli zawrzesz na maturze ustnej w maju taki wstęp, to droga do 100% jest idealnie otworzona.

Już kiedyś wspominałem — jeśli nie wiesz, od czego zacząć wypowiedź, po prostu zacznij opowiadać o epoce, zrób główny zarys tematu na podstawie tego, co masz w głowie.

Załóżmy, że masz pustkę w głowie, nie wiesz, o czym dalej mówić na ustnej maturze, bo odcięło cię całkowicie ze stresu. Mów o rycerzu, że walczył, że miał broń, że był ważny w średniowieczu — to zupełne oczywistości, ale są w przypadku tego pytania jawnego w pełni prawidłowe.

Lecimy teraz do rozwinięcia pytania jawnego. W tym momencie wypowiedzi możesz dodać, że w wypowiedzi będziesz odwoływać się także do postaci Konrada Wallenroda (oczywiście poza Rolandem).

Wzór rycerza idealnego — rozwinięcie matura ustna polski

Wróćmy na chwilę do głównego bohatera wypowiedzi (oczywiście zaraz po Tobie) – Hrabia Roland stanowi przykład wzoru rycerza idealnego (etos rycerski — jeśli to powiesz zaraz po wstępie, to komisja będzie pozytywnie zaskoczona, trust me). Roland to najwybitniejszy rycerz Karola Wielkiego, ale też jednocześnie jego siostrzeniec, biorący udział w walkach z pogańskimi Saracenami Hiszpanii w obronie Chrześcijaństwa. 

Był dowódcą tylnej armii osłaniającej cesarza. Było to ciężkie zadanie, ciążyła na nim wielka odpowiedzialność, którą przyjął z godnością. Został on przedstawiony w tym utworze jako wierny, szlachetny rycerz, pełen lojalności względem swojego władcy — Karola Wielkiego oraz ukochanej ojczyzny Francji.

Hrabia realizował zasady etosu rycerskiego (gdy wcześniej w wypowiedzi odniesiesz się do etosu, to tu można wymienić, że było to np. męstwo, odwaga, wierność Bogu, ojczyźnie i władcy, oraz HONOROWA WALKA — nie podstęp, gdy za kontekst chce się dać Konrada Wallenroda, zrobimy takie zestawienie lekkich przeciwnych bohaterów). 

Roland cechował się męstwem i odwagą — wyrażał gotowość do walki nawet z przeważającą liczbą przeciwników, gdy armia, którą dowodził, liczyła ok. 20 tys. żołnierzy, a wojska Saracenów (muzułmanów) około 400 tys. Stanął do nierównej walki z wojskami pogan, które były 20-krotnie liczniejsze, ponieważ to było jego moralnym obowiązkiem.

Korzystajcie z okazji! Trochę wyprzedzam, ale spójrzcie tylko. Gość ze swoją skromną armią 20 tys. vs 400 tys. armią wroga. Podaj kontekst biblijny, wspomnij walkę Dawida z Goliatem, bardzo klasyczne odwołanie, a warte z pewnością kilka dodatkowych punktów. 

Rolanda określała duma, troska o sławę rycerską, honor rozumiany jako wierność królowi i dbanie o dobrą sławę swoją jak i jego, z tego powodu decyzja niewzywania pomocy mimo licznej przewagi wojsk Saracenów. Hrabia pragnął za wszelką cenę uniknąć hańby — z tego powodu rycerz nie zgodził się na przywołanie pomocy wojsk króla Karola, gdy jego przyjaciel Oliwier prosił go, aby ten zadął w róg w celu przywołania wojsk króla na pomoc.

Chciał do końca walczyć sam. Uważał bowiem, że byłoby to zachowanie niegodne honorowego rycerza, ponieważ ta pomoc ocaliłaby tylko ich, a mogłaby też stworzyć zagrożenie dla samego króla. 

Prawdziwy rycerz wedle etosu był oddany Bogu, ojczyźnie i Panu. Roland nie zapominał również o sferze duchowej. Oprócz pozostałych cech został przedstawiony jako pokorny, wierny chrześcijanin. Był w pełni oddany Bogu, co dowodzi jego pobożność na polu walki. Po stoczonej bitwie w wąwozie z poganami, wykazując cześć dla zmarłych Rolland, zebrał ciała poległych żołnierzy, a arcybiskup Turpin je błogosławił.

Gdy Roland przeczuwał zbliżającą się śmierć, poprzedzoną jego omdleniami, udał się na wzgórze, aby być bliżej Boga, następnie wyciągnął do niego swoją prawą rękawicę, podaną Bogu na znak hołdu, posłuszeństwa i oddania i modląc się, umiera. Był nie tylko obrońcą ojczyzny, lecz także wiary, za co ostatecznie został nagrodzony zbawieniem – po jego duszę przyszli sami aniołowie, św. Gabriel, św. Michał oraz anioł Cherubin. W ten sposób zrealizował sztukę ars bene moriendi — czyli sztukę dobrego umierania.

Kończąc wątek Rolanda — możesz zwrócić uwagę komisji, że widzisz, że ideał rycerza, mimo iż był bardzo mężny, to też lekko nierozsądny. Chciał samodzielnie toczyć walkę i nie wzywać posiłków (o znów dodatkowe odniesienie do Don Kichota) z wiatrakami. Jego wiatraki to dużo liczniejsza armia wroga.

Wzór rycerza idealnego — konteksty CKE pytania jawne

Pójdźmy taką drogą, powołaj się teraz na innego bohatera, żeby wskazać różnicę — Konrad Wallenrod Adama Mickiewicza pokazuje odmienną niż dotychczas postawę wzorca osobowego rycerza. Akcja lektury dzieje się w XIV wieku. Tytułowy Konrad jest rycerzem średniowiecznym, żyjącym w latach ostrych konfliktów litewsko–krzyżackich. Porwany za młodu przez zakon rycerski, bohater wychował się wśród krzyżaków, oddzielony od swojej rodzimej Litwy. W jego pamięci utrzymywał się zalążek wspomnień dzięki opiekunowi, a zarazem przyjacielowi o imieniu Halban, który wpajał mu patriotyzm i wrogość do przeciwników Litwy. Uwaga! Na maturze ustnej nie streszczaj całego utworu, nie o to chodzi. Zrób ogólny zarys. 

Nadchodzi dzień, w którym dwójka postanawia uciec i powrócić na stronę umiłowanego kraju. Dostając się na dwór księcia Kiejstuta, Konrad poznaje i zakochuje się w Aldonie, córce władcy. Spokój nie został mu jednak pisany, gdyż rycerz “szczęścia nie znalazł w domu, bo go nie było w ojczyźnie”. Wraz z Halbanem, powraca na stronę krzyżacką, po to, aby móc uwolnić kraj. Wsławia się w boju, i dzięki czarodziejskiej wróżbie zostaje mianowany wielkim mistrzem. 

Swój  spryt Konrad wykorzystuje do tego, aby doprowadzić zakon do upadku. Popełnia samobójstwo, uprzedzając wyrok tajnego zgromadzenia krzyżackiego. Postawa reprezentowana przez Konrada jest odmienna od klasycznego wzorca rycerskiego. Jest to walka podstępnego i ukrytego lisa. Sam jednak nie był przekonany, czy tylko dobre czyny mogą tłumaczyć działanie wbrew kodeksowi rycerskiemu i przeciwko wewnętrznym wartościom. 

Także jak widzicie, tragizm tej sytuacji jest podwojony, gdyż chcąc uratować ojczyznę, sprowadził siebie na drogę potępionych, wiedząc, że średniowieczny kodeks rycerski nie zezwalał na podstęp w walce, albowiem był uznawany za niehonorowy i nie przystawał prawdziwemu, idealnemu rycerzowi. To było głównym powodem porażki bohatera — była to jego klęska wewnętrzna i moralna.

Wzór rycerza idealnego — pytania jawne matura, co już mamy przygotowane?

• Konkretny wstęp — powołanie się na średniowieczną literaturę, poruszenie etosu rycerskiego.
• Przywołanie przede wszystkim Rolanda i zestawienie go z postacią Konrada Wallenroda.
• Kilka dodatkowych powołań, które mogą spodobać się komisji (walka Dawida z Goliatem i z wiatrakami). 

To czas zakończyć naszą maturę ustną z polskiego.

POBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Wzór rycerza idealnego — zakończenie pytania jawne matura

Podsumuj wszystko do kupy. Na kartce podczas przygotowania do wypowiedzi napisz sobie kilka najważniejszych punktów, żeby nic w stresie nie wyleciało z głowy.

Do średniowiecznego wzorca idealnego rycerza definitywnie należy Hrabia Roland, dla którego honor własny i jego narodu był dla niego ważniejszy niż jego życie i życie powierzonych mu rycerzy, a hańba była gorsza niż śmierć. Zrealizował ars vivendi jako najznakomitszy rycerz Króla Karola oraz ars moriendi. Przestrzegał etosu rycerskiego. W jego skład wchodziła między innymi zasada o walce z honorami i niestosowaniu podstępu oraz zdrady.

Etyka rycerska nie zezwalała na walkę z ukrycia. Niestety, Konrad Wallenrod złamał tę zasadę, dlatego nie można mówić o nim jako idealnym wzorze rycerza.

Artykuł zawiera: wzór rycerza idealnego, pytania jawne matura, matura ustna polski, cke pytania jawne, matura.

Chcesz otrzymać darmowy dysk z ponad 30 plikami do matury? – podbijaj śmiało w wiadomości prywatnej na https://www.instagram.com/setkazpolaka/