Tren VIII (Jan Kochanowski) – tekst i interpretacja

• Tren VIII Jana Kochanowskiego rozpoczyna zwrot „wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim” – jak się już pewnie domyślasz to nawiązanie do śmierci córeczki autora o imieniu Orszulka.
• To kolejny utwór z cyklu 19 trenów poruszający wątek ojca, który nie może pogodzić się ze stratą dziecka, podobnie z resztą jak w Trenie VII.
• Podmiotem lirycznym w utworze Tren VIII jest sam Kochanowski, który cierpi i wspomina radosne życie swojej córeczki. 
• Poza ojcowskim smutkiem, poznajemy też wesołe oblicze Orszulki — za życia wrażliwej, uśmiechniętej i energicznej dziewczynki.

Jan Kochanowski — kilka słów o autorze trenów

Artysta żył w latach 1530-1884, pochodził ze szlacheckiej rodziny.

Po powrocie z Włoch na stałe osiedlił się w Polsce w 1559 roku. Miał wysoką pozycję społeczną do tego stopnia, że sprawował ważną funkcję na dworze Zygmunta Augusta (był sekretarzem króla).

Po śmierci władcy zamieszkał w Czarnolesie i się ożenił. Prowadził od tego momentu proste, ziemiańskie życie. Właśnie tam, w jego dworze, doszło do śmierci córeczki — Urszulki.

Kochanowski uznawany jest za jednego z największych twórców polskiej literatury, nazywany jest nawet jej ojcem.

Tren VIII — tekst

Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim,
Moja droga Orszulo, tym zniknienim swoim.

Pełno nas, a jakoby nikogo nie było:
Jedną maluczką duszą tak wiele ubyło.

Tyś za wszytki mówiła, za wszytki śpiewała,
Wszytkiś w domu kąciki zawżdy pobiegała.

Nie dopuściłaś nigdy matce sie frasować
Ani ojcu myśleniem zbytnim głowy psować,

To tego, to owego wdzięcznie obłapiając
I onym swym uciesznym śmiechem zabawiając.

Teraz wszytko umilkło, szczere pustki w domu,
Nie masz zabawki, nie masz rośmiać sie nikomu.

Z każdego kąta żałość człowieka ujmuje,
A serce swej pociechy darmo upatruje.

Tren VIII — interpretacja

• Poeta opowiada i prowadzi refleksyjny monolog o głębokim żalu po nagłej śmierci maleńkiej Orszulki.
• Odejście córeczki sprawiło, że w całym domu niegdyś tętniącym życiem zapanowała teraz ogromna pustka i smutek. 
• Kochanowski podkreśla, że pomimo obecności licznej rodziny (pełno nas, a jakoby nikogo nie było), dom wydaje się być kompletnie martwy, cichy i pozbawiony gwaru, radości. 
• Malutka duszyczka Orszulki zostawiła niezmierne pustki po sobie.
• Ojciec, ogarnięty smutkiem, wspomina momenty, gdy Orszulka potrafiła rozśmieszać całą rodzinę swoim śpiewem (tyś za wszytki mówiła, za wszytki śpiewała) i ruchliwością (wszystkiś w domu kąciki zawżdy pobiegała).
• Jej obecność zawsze była receptą na całe zło i smutek, potrafiła pocieszyć swoich rodziców — uśmiech Orszulki dla Kochanowskiego był wręcz zbawieniem.
• Teraz gdy odeszła, wszelkie te radosne momenty ucichły – w domu zapanowała cisza, a po odejściu dziecka nikt już nie potrafi się cieszyć jak kiedyś. 
• Atmosfera, jakkolwiek to nie zabrzmi, jest teraz w domostwie grobowa – nie ma niczego, ani nikogo, kto mógłby przynieść, choć odrobinę pocieszenia.
• Motywem przewodnim dzieła Tren VIII staje się więc śmierć i bezsilność rodziców w obliczu straty małego dziecka.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Tren VIII — analiza języka i środków artystycznych

• Tren VIII to rozbudowana apostrofa Kochanowskiego do zmarłej córki, utwór przypomina monolog ojca, który zwraca się bezpośrednio do ukochanej Urszulki (wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim).
• Zastosowane epitety podkreślają emocje podmiotu lirycznego (maluczka dusza, ucieszny śmiech).
• Pojawiają się liczne archaizmy, czyli słowa, które wyszły już z użycia (wszystkiś, psować, rośmiać).
• Tren VIII pisany jest trzynastozgłoskowcem.

Matura 2024 – darmowe próbki notatek i pełny pakiet

Z wielką przyjemnością zachęcam wszystkich zainteresowanych do pobrania zupełnie darmowych próbek notatek do matury z języka polskiego dostępnych na naszej stronie w zakładce Darmowe materiały.

Nasze opracowania są starannie przygotowane i stanowią doskonałe narzędzie do przygotowań przed egzaminem maturalnym.

Chcesz otrzymać darmowy dysk z ponad 30 plikami PDF do matury? – podbijaj śmiało w wiadomości prywatnej na INSTAGRAMIE.

Dla tych, którzy są zdecydowani i chcą mieć pełen dostęp do naszych materiałów, serdecznie zapraszamy do odwiedzenia naszego sklepu.

Tam można nabyć pełne opracowania i kompleksowe notatki do matury z polskiego PDF, a cena za jedno opracowanie wynosi zaledwie około 60 groszy. To wyjątkowo korzystna oferta, która umożliwia zdobycie cennych materiałów edukacyjnych za niewielką opłatą.

Artykuł zawiera: Tren VIII interpretacja i streszczenie.