Sztuka jako narzędzie porozumienia między ludźmi. Omów zagadnienie na podstawie Madame Antoniego Libery

Sztuka to coś więcej niż obrazy i rzeźby — to język, który łączy ludzi, prowadzi do porozumienia i buduje więzi międzyludzkie. W muzeum możemy zobaczyć ludzi, którzy wspólnie podziwiają dzieła sztuki, a choć każdy z nich może je interpretować na swój sposób, to jednak są one w stanie zjednoczyć ich wokół wspólnego doświadczenia. 

Sztuka przekracza granice języka, kultury i religii, stając się uniwersalnym środkiem komunikacji. Dobrym przykładem jest Mazurek Dąbrowskiego, nasz narodowy hymn, który śpiewany wspólnie wywołuje silne emocje, jednoczy naród i tworzy porozumienie, które łączy pokolenia. 

Dziś przyjrzymy się, jak sztuka może być narzędziem do porozumienia między ludźmi, na przykładzie Madame Antoniego Libery.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Sztuka jako narzędzie porozumienia między ludźmi – pełne pytanie jawne

Sztuka jako narzędzie porozumienia między ludźmi. Omów zagadnienie na podstawie Madame Antoniego Libery. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Sztuka jako narzędzie porozumienia między ludźmi — skąd brać konteksty?

• Madame
• Syzyfowe prace
• Zbrodnia i kara
• Kordian
• Latarnik
• Dziady cz. IV
• Mazurek Dąbrowskiego

Matura ustna — przydatne linki

Zanim zaczniemy omawiać zagadnienie sztuka jako narzędzie porozumienia między ludźmi, chcę przekazać Ci kilka ważnych miejsc, do których warto zajrzeć przed maturą ustną z języka polskiego.

• Lista pytań jawnych na maturę ustną z języka polskiego
• Przykładowe wypowiedzi na 100% – matura ustna

Sztuka jako narzędzie porozumienia między ludźmi — Madame

W powieści Madame Antoniego Libery, relacja między młodym uczniem a jego nauczycielką języka francuskiego, tytułową Madame, stanowi centralny punkt fabuły. To, co wyróżnia tę relację, to fakt, że opiera się ona nie tylko na typowych zależnościach między nauczycielem a uczniem, ale przede wszystkim na wspólnym zainteresowaniu kulturą i sztuką, która staje się mostem łączącym te dwa odrębne światy.

Madame jest postacią niezwykłą na tle pozostałych nauczycieli. Pochodzi z innego świata — spędziła dużą część życia za granicą, obcuje z kulturą zachodu, co wyraźnie odróżnia ją od innych pedagogów w szarej rzeczywistości PRL-owskiej Polski. 

Jej sposób bycia, elegancki styl, wyrafinowany gust oraz głęboka znajomość literatury i sztuki sprawiają, że staje się obiektem fascynacji młodego ucznia, który poprzez nią pragnie doświadczyć czegoś więcej niż tylko codziennych lekcji w szkole.

Sztuka, zarówno ta wyrażona w literaturze, jak i w poezji, staje się w ich relacji językiem komunikacji, narzędziem, które pozwala im zbliżyć się do siebie i zrozumieć na głębszym poziomie. Uczeń, zainspirowany przez Madame, zaczyna tworzyć własne dzieła — pisze poemat o związku dwóch znaków astrologicznych, który w subtelny sposób wyraża jego uczucia do nauczycielki. To właśnie poprzez ten język sztuki, pełen metafor i odniesień literackich, młody bohater stara się wyrazić to, co czuje, ale czego nie jest w stanie powiedzieć wprost.

Madame, dostrzegając wrażliwość i talent ucznia, nie tylko zachęca go do dalszej twórczości, ale także obdarza go wyjątkowym prezentem — cytatem z hymnu Friedricha Hölderlina, niemieckiego poety romantyzmu, co jeszcze bardziej zacieśnia ich duchową więź. W ten sposób, sztuka staje się pomostem między nimi, pozwalając im na wymianę myśli i uczuć, które w innych okolicznościach mogłyby pozostać niewypowiedziane.

Relacja ta, oparta na wspólnym przeżywaniu sztuki, staje się dla ucznia nie tylko źródłem intelektualnej inspiracji, ale także sposobem na ucieczkę z przytłaczającej rzeczywistości PRL-u. Kontakt z kulturą zachodnią, który Madame umożliwia poprzez swoje nauczanie i osobiste zainteresowania, staje się dla niego oknem na świat, który wydaje się odległy i nieosiągalny, a jednocześnie fascynujący i pełen nowych możliwości.

W powieści Libery sztuka pełni rolę nie tylko edukacyjną, zmienia życie ucznia, otwiera przed nim nowe perspektywy, umożliwia rozwój intelektualny i emocjonalny. Madame, będąca uosobieniem tej sztuki, staje się dla ucznia przewodniczką, która prowadzi go przez krainę literatury i kultury, pokazując, że istnieje świat poza granicami codzienności, świat pełen piękna i głębokich doznań artystycznych.

Madame Antoniego Libery ukazuje, jak sztuka może stać się mostem porozumienia między ludźmi, umożliwiając im wymianę myśli, uczuć i doświadczeń na poziomie, który wykracza poza zwykłe interakcje. 

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Sztuka jako narzędzie porozumienia między ludźmi — Syzyfowe prace

W powieści Syzyfowe prace Stefana Żeromskiego, sztuka odgrywa kluczową rolę w procesie kształtowania i obrony tożsamości narodowej młodych Polaków w okresie zaborów.

Akcja powieści toczy się w gimnazjum w Klerykowie, gdzie młodzież poddawana jest intensywnej rusyfikacji, mającej na celu wykorzenienie polskości i zaszczepienie w nich rosyjskiej kultury i tożsamości. W tym trudnym okresie, sztuka staje się dla polskich uczniów narzędziem obrony ich narodowej tożsamości oraz środkiem, który pozwala im zachować łączność z ich dziedzictwem.

Proces rusyfikacji, którego poddawani są uczniowie, to systematyczna próba wyniszczenia ich polskiej duszy — od codziennych lekcji prowadzonych w języku rosyjskim, przez narzucanie obcej literatury, po zakaz mówienia po polsku. Wśród uczniów znajduje się Marcin Borowicz, który z początku stopniowo ulega temu procesowi, tracąc swoją tożsamość narodową pod wpływem rusyfikatorskiej presji. Jednak to, co wydaje się nieodwracalnym procesem wynaradawiania, zostaje powstrzymane dzięki mocy sztuki, a dokładniej dzięki recytacji utworu Reduta Ordona Adama Mickiewicza przez Bernarda Zygiera.

Scena recytacji Reduty Ordona jest jednym z najbardziej symbolicznych momentów w powieści. Zygier, młody uczeń, wbrew zakazom władz, decyduje się na publiczne odczytanie tego utworu, co stanowi akt odwagi i sprzeciwu wobec narzuconej rusyfikacji. 

Recytacja ta nie tylko budzi w słuchaczach głębokie emocje, ale przede wszystkim przypomina im o ich polskich korzeniach, o bohaterstwie i walce ich przodków. Mickiewiczowska poezja, z jej patriotycznym przesłaniem, wstrząsa młodymi umysłami, wyzwalając w nich uśpione dotąd uczucia narodowej dumy i patriotyzmu.

Dla Marcina Borowicza, moment ten staje się punktem zwrotnym w jego życiu. Wcześniej, z każdym kolejnym dniem, oddalał się od swoich polskich korzeni, stając się obojętnym wobec swojego dziedzictwa narodowego. 

Jednak po wysłuchaniu Reduty Ordona, w jego sercu odżywa miłość do ojczyzny. Słowa Mickiewicza przypominają mu o tym, kim naprawdę jest, budzą w nim poczucie narodowej dumy i uświadamiają, że nie może pozwolić na wynarodowienie. Sztuka staje się dla niego, i dla innych uczniów, tarczą obronną przed rusyfikacją, sposobem na zachowanie swojej tożsamości i przypomnieniem o wartości polskiego dziedzictwa.

Powieść Żeromskiego ukazuje, jak wielka jest siła sztuki w walce o tożsamość narodową. W czasach, gdy naród polski był pozbawiony własnego państwa i poddany brutalnej polityce wynaradawiania, to właśnie sztuka — literatura, poezja, malarstwo — stawała się ostoją polskości. Była ona nie tylko źródłem inspiracji i poczucia wspólnoty, ale także realnym narzędziem oporu przeciwko obcej władzy. Sztuka, jako nośnik wartości i tożsamości narodowej, pełniła rolę edukacyjną i wychowawczą, kształtując kolejne pokolenia Polaków, którzy nie zapominali o swojej przynależności narodowej.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Sztuka jako narzędzie porozumienia między ludźmi — Zbrodnia i kara

W powieści Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego, Ewangelia odgrywa kluczową rolę jako narzędzie porozumienia i duchowego odrodzenia głównych bohaterów, Soni Marmieładowej i Rodiona Raskolnikowa. 

Ich relacja, choć na pozór pełna napięć i różnic, znajduje swój najgłębszy wymiar w momencie, gdy wspólnie czytają Biblię, a dokładniej — fragment Ewangelii o wskrzeszeniu Łazarza. Ten akt wspólnego czytania nie tylko zbliża ich do siebie, ale staje się również symbolem moralnego odrodzenia Rodiona, który dzięki Soni i jej wierze zaczyna na nowo odnajdywać sens życia i poczucie własnej wartości.

Rodion Raskolnikow, student z Petersburga, popełnia zbrodnię z premedytacją, zabijając starą lichwiarkę. Jego motywacja wynika z przekonania, że jest jednostką wyjątkową, wyższą moralnie od innych, co rzekomo daje mu prawo do przekraczania etycznych granic. Jednak po dokonaniu zbrodni, Rodion zaczyna odczuwać coraz większy ciężar moralny, który z czasem przeradza się w głębokie poczucie winy i wewnętrzne rozdarcie. Żyje w stanie ciągłego niepokoju i alienacji, odcięty od ludzi i samego siebie.

Sonia Marmieładowa, w przeciwieństwie do Rodiona, to postać pełna empatii, współczucia i pokory. Choć życie nie oszczędziło jej cierpień, nigdy nie straciła wiary w Boga i w ludzką dobroć. Sonia jest osobą głęboko wierzącą, a jej religijność stanowi dla niej fundament, na którym opiera swoje życie. To właśnie ta wiara staje się mostem, który łączy ją z Rodionem, mimo jego początkowego sceptycyzmu i braku zrozumienia dla duchowego wymiaru życia.

Kluczowy moment ich relacji następuje wtedy, gdy Sonia, próbując pomóc Rodionowi odnaleźć drogę do odkupienia, proponuje mu wspólne czytanie Biblii. Wybiera fragment Ewangelii według świętego Jana o wskrzeszeniu Łazarza — historii, która mówi o nadziei, miłosierdziu i możliwości odrodzenia nawet w obliczu śmierci i rozpaczy. Właśnie ten fragment jest niezwykle symboliczny, ponieważ odnosi się bezpośrednio do sytuacji, w której znajduje się Rodion — człowieka duchowo martwego, pogrążonego w grzechu i poczuciu beznadziei.

Podczas czytania Ewangelii, Sonia staje się dla Rodiona przewodniczką duchową, próbując przekonać go, że nawet po popełnieniu tak ciężkiego grzechu, jakim była zbrodnia, istnieje możliwość odkupienia i duchowego odrodzenia. 

Rodion, który z początku jest zamknięty na te słowa, stopniowo zaczyna dostrzegać, że Sonia ma rację. Historia Łazarza, który powstał z martwych, staje się dla niego metaforą jego własnej sytuacji — możliwością powstania do nowego życia, jeśli tylko zdecyduje się na szczerą skruchę i przyznanie się do winy.

Oboje zaczynają rozumieć, że ich losy są nierozerwalnie związane, a miłosierdzie i przebaczenie, które oferuje Biblia, mogą być kluczem do ich wspólnego odrodzenia. Sonia, mimo wszystkich cierpień, których doświadczyła (alkoholizm ojca, praca jako prostytutka), staje się dla Rodiona symbolem bezwarunkowej miłości i poświęcenia, co ostatecznie prowadzi go do podjęcia decyzji o przyznaniu się do zbrodni.

Decyzja Rodiona o przyznaniu się do winy i poddaniu się karze jest bezpośrednim efektem wpływu Soni i jej głębokiej wiary. To właśnie poprzez kontakt z Ewangelią Rodion zaczyna pojmować, że jego zbrodnia była moralnym upadkiem, który wymaga od niego nie tylko skruchy, ale i zadośćuczynienia. Ewangelia staje się więc dla niego nie tylko źródłem nadziei, ale również narzędziem do zrozumienia swojej sytuacji i podjęcia kroków w stronę moralnego odrodzenia.

W ten sposób, Ewangelia działa jako most porozumienia między Sonią a Rodionem, łącząc ich w poszukiwaniu sensu, nadziei i duchowego odrodzenia. Sonia, poprzez swoją wiarę, pomaga Rodionowi zrozumieć, że każdy, nawet największy grzesznik, ma szansę na przebaczenie, jeśli tylko zdecyduje się na szczere pokutowanie.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Sztuka jako narzędzie porozumienia między ludźmi — Kordian

W dramacie Kordian Juliusza Słowackiego, sztuka odgrywa istotną rolę w rozwoju głównego bohatera, stając się dla niego źródłem inspiracji, ale również polem do głębokiej refleksji nad różnicami między światem przedstawionym w literaturze a rzeczywistością, w której żyje. 

Kordian, młody romantyk, jest postacią rozdartą między idealistycznymi wizjami a brutalną rzeczywistością życia. Jego zmagania z własnymi uczuciami i poszukiwaniem sensu istnienia są napędzane przez literaturę, która choć piękna, nie jest w stanie sprostać twardym realiom życia.

Kluczowa scena, która doskonale ukazuje to napięcie, ma miejsce w Dover, gdzie Kordian, siedząc na skale nad morzem, czyta Króla Leara Williama Szekspira. Sztuka Szekspira, pełna tragizmu i głębokich emocji, wciąga Kordiana i daje mu chwilowe wytchnienie od jego wewnętrznych rozterek. Zachwyca się on kunsztem literackim Szekspira, dostrzegając w nim mistrzowskie ujęcie ludzkich namiętności, dramatów i życiowych dylematów. 

Jednak, w miarę jak zagłębia się w lekturę, zaczyna dostrzegać, że świat przedstawiony w literaturze, choć emocjonalnie intensywny, pozostaje w istocie wyidealizowany i oderwany od surowej rzeczywistości, z którą sam musi się mierzyć.

Dover, z jego dziką naturą i surowym krajobrazem, staje się dla Kordiana miejscem głębokiej refleksji nad rolą sztuki w życiu człowieka. W obliczu potęgi natury i wewnętrznej pustki, Kordian uświadamia sobie, że piękno i tragizm literatury nie są w stanie zmienić brutalnych realiów życia. Kordian zaczyna dostrzegać, że literatura, mimo swojego piękna, jest tylko chwilowym uniesieniem, które nie ma mocy przekształcania rzeczywistości.

Ten moment świadomości staje się dla Kordiana przełomowy. Z jednej strony, rozumie, że sztuka jest w stanie poruszyć najgłębsze emocje, zainspirować do działania, a nawet dać poczucie sensu w świecie pełnym chaosu. 

Z drugiej jednak strony, uświadamia sobie, że literatura i poezja nie są w stanie w pełni odpowiedzieć na jego wewnętrzne dylematy ani rozwiązać problemów, z jakimi się zmaga. Romantyczny krajobraz, który otacza Kordiana, staje się symbolem jego wewnętrznych zmagań — z jednej strony potęga natury zachwyca i inspiruje, z drugiej jednak przypomina o kruchości i bezsilności człowieka wobec wielkich sił rządzących światem.

Kordian, jako typowy bohater romantyczny, poszukuje sensu i misji, która nadałaby jego życiu wartość. Zaczytany w literaturze, pełen wzniosłych ideałów, pragnie wprowadzić swoje marzenia w czyn. 

Jednak zderzenie z brutalną rzeczywistością uświadamia mu, że jego ideały są niemożliwe do zrealizowania w świecie, który jest bezwzględny i często okrutny. To zderzenie sztuki z rzeczywistością prowadzi do głębokiego rozczarowania i poczucia bezsensu.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Sztuka jako narzędzie porozumienia między ludźmi — Latarnik

W noweli Latarnik Henryka Sienkiewicza, sztuka, a szczególnie literatura, odgrywa kluczową rolę w budowaniu i podtrzymywaniu więzi z ojczyzną, nawet w sytuacjach, gdy fizyczny kontakt z krajem jest niemożliwy. 

Główny bohater, Skawiński, Polak na obczyźnie, znajduje się na odległej wyspie Aspinwall, gdzie podejmuje pracę latarnika. Jest to człowiek doświadczony przez los, żołnierz, który walczył w wielu wojnach, i który z powodu licznych niepowodzeń i trudności życiowych został zmuszony do tułaczki po świecie, oddalając się od ojczyzny nie tylko fizycznie, ale i emocjonalnie.

Skawiński, zrezygnowany i zmęczony życiem, podejmuje pracę latarnika, licząc na spokojną przystań, która pozwoli mu przeżyć resztę dni w spokoju i odosobnieniu. Życie na wyspie jest monotonne i odcięte od reszty świata, co jeszcze bardziej pogłębia jego poczucie osamotnienia i wyobcowania. Jednak ta izolacja, choć z początku wydaje się Skawińskiemu wybawieniem, zaczyna go stopniowo odcinać od jego korzeni, od tego, co kiedyś było dla niego najważniejsze — od Polski.

Przełom w życiu Skawińskiego następuje, gdy otrzymuje paczkę z książkami, a w niej odnajduje Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. To spotkanie z polską literaturą, w szczególności z dziełem Mickiewicza, które jest symbolem polskości i narodowego dziedzictwa, staje się momentem głębokiego wzruszenia i refleksji. 

Skawiński, zaczytując się w Panu Tadeuszu, na nowo odkrywa swoje korzenie, wspomnienia z dzieciństwa i młodości wracają do niego ze zdwojoną siłą. Literatura, a zwłaszcza poezja Mickiewicza, przenosi go myślami z powrotem do ojczyzny, od której był przez wiele lat odseparowany.

To właśnie sztuka, a konkretnie lektura Pana Tadeusza, tworzy niewidzialne, ale niezwykle silne połączenie Skawińskiego z Polską. Na kartach tej książki odnajduje obrazy polskich krajobrazów, dawne zwyczaje, język ojczysty, a przede wszystkim — ducha narodu, który mimo wieloletniej rozłąki pozostaje żywy w jego sercu. Dzieło Mickiewicza przypomina mu o wartościach, które były dla niego niegdyś najważniejsze, o miłości do ojczyzny, o wierze w polskość. Literatura staje się dla niego swoistym mostem łączącym go z krajem, który utracił, ale którego nigdy nie przestał kochać.

Czytanie Pana Tadeusza budzi w Skawińskim silne emocje, które wyrywają go z apatii i obojętności. Poezja Mickiewicza, z jej pełnymi tęsknoty obrazami dawnej Polski, porusza jego serce do głębi, powodując, że na nowo zaczyna odczuwać tęsknotę za ojczyzną, pragnienie powrotu do niej, choćby w myślach i wspomnieniach. To uświadomienie sobie, jak bardzo jest związany z Polską, prowadzi go do głębokiego wzruszenia i refleksji nad sensem jego tułaczki i życiowych wyborów.

Skawiński, pochłonięty lekturą, zapomina o swoich obowiązkach latarnika, co prowadzi do katastrofy — zderzenia statku i w rezultacie jego zwolnienia z pracy. Ta ironia losu podkreśla, jak silna i pochłaniająca może być więź z ojczyzną, zwłaszcza gdy zostaje ona na nowo odkryta po latach zapomnienia. Skawiński, choć traci posadę, odzyskuje coś znacznie cenniejszego — poczucie tożsamości i przynależności do narodu, które literatura Mickiewicza na nowo w nim rozbudza.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Sztuka jako narzędzie porozumienia między ludźmi — Dziady cz. IV

W IV części Dziadów Adama Mickiewicza, sztuka, a zwłaszcza literatura romantyczna, zostaje ukazana jako potężne źródło iluzji, które może prowadzić do głębokiego cierpienia. Główny bohater, Gustaw, jest postacią tragiczną, która z powodu swojego silnego zaangażowania w literaturę, zwłaszcza w romantyczne ideały miłości, doznaje nieodwracalnych strat emocjonalnych, które ostatecznie prowadzą go do samobójstwa. 

Mickiewicz w tej części Dziadów eksploruje nie tylko moc sztuki i literatury w kształtowaniu ludzkich emocji, ale także jej zdolność do wywoływania złudzeń, które mogą mieć destrukcyjny wpływ na życie człowieka.

Gustaw jest typowym bohaterem romantycznym, który już od młodości ulega wpływowi literatury, szczególnie tej, która gloryfikuje wielką, idealistyczną miłość. Dwa utwory, które wywarły na niego szczególny wpływ, to Nowa Heloiza Jana Jakuba Rousseau oraz Cierpienia młodego Wertera Johanna Wolfganga Goethego. Oba te dzieła są w swojej istocie pochwałą miłości idealnej, która jednak zderza się z nieubłaganą rzeczywistością, przynosząc bohaterom nie tylko rozczarowanie, ale także ostateczną tragedię.

Dla Gustawa lektura tych książek staje się czymś więcej niż tylko rozrywką czy intelektualnym zajęciem — staje się fundamentem jego światopoglądu i wyobrażeń o życiu. Książki te kształtują jego postrzeganie miłości jako uczucia czystego, wzniosłego i absolutnego, którego nie da się pogodzić z przyziemnymi realiami życia. Gustaw, wzorując się na bohaterach literackich, zaczyna idealizować miłość, widząc w niej jedyny sens i cel istnienia. Wierzy, że tak jak w literaturze, miłość powinna być absolutna i nieograniczona żadnymi kompromisami.

Jednak kiedy Gustaw próbuje przenieść te ideały do rzeczywistego świata, napotyka na nieuniknione rozczarowanie. Jego wyobrażenia o miłości, zbudowane na literackich wzorcach, okazują się niemożliwe do zrealizowania w codziennym życiu. Idealizowana miłość, której szuka, prowadzi go do emocjonalnego załamania, gdy rzeczywistość nie spełnia jego wyobrażeń. Zamiast znaleźć spełnienie, Gustaw doświadcza głębokiego cierpienia, gdy jego uczucia zostają odrzucone, a idealna miłość, o której marzył, okazuje się być jedynie iluzją.

W miarę jak Gustaw coraz bardziej pogrąża się w rozpaczy, zaczyna obwiniać literaturę za swoje nieszczęścia. W rozmowie z Księdzem, obwinia właśnie książki zbójeckie — jak nazywa dzieła Rousseau i Goethego — za swoje cierpienie. Oskarża je o to, że rozbudziły w nim nierealne pragnienia i złudzenia, które doprowadziły go do tragicznego końca. Uważa, że to literatura odpowiedzialna jest za jego złamane serce i zniszczone życie, ponieważ wpoiła mu nierealistyczne oczekiwania wobec miłości i życia.

Mickiewicz, poprzez postać Gustawa, pokazuje, jak wielką moc ma literatura, ale jednocześnie przestrzega przed niebezpieczeństwami, jakie niesie ze sobą zbyt głębokie oddanie się literackim iluzjom. 

Gustaw, zamiast traktować literaturę jako źródło inspiracji, uczynił z niej absolutną prawdę, przez co zatracił zdolność do realistycznego postrzegania świata. Jego cierpienie wynika z rozdźwięku między idealizowanym światem literatury a surową rzeczywistością, w której żyje.

Dziady cz. IV są więc refleksją nad wpływem literatury na ludzkie życie. Mickiewicz nie odrzuca wartości sztuki, ale ukazuje jej dwoisty charakter — z jednej strony może ona inspirować i wzbogacać duchowo, z drugiej jednak, jeśli nie jest właściwie rozumiana, może stać się źródłem iluzji, które prowadzą do głębokiego cierpienia. 

Gustaw jest tragicznym przykładem tego, jak sztuka może uwodzić i niszczyć, jeśli staje się dla człowieka jedynym punktem odniesienia i drogowskazem w życiu.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Sztuka jako narzędzie porozumienia między ludźmi — Mazurek Dąbrowskiego

Mazurek Dąbrowskiego, znany również jako polski hymn narodowy, odgrywa wyjątkową rolę w historii i kulturze Polski, będąc nie tylko symbolem jedności narodowej, ale także narzędziem porozumienia i wspólnoty wśród Polaków. 

Powstały w 1797 roku, w czasie, gdy Polska była rozdarta między zaborcami i utraciła niepodległość, Mazurek Dąbrowskiego wyrażał pragnienie wolności, nadzieję na odzyskanie suwerenności oraz jedność wszystkich Polaków w walce o odzyskanie ojczyzny.

Już od pierwszych słów Jeszcze Polska nie zginęła, kiedy my żyjemy hymn ten stał się symbolem niezłomności narodu polskiego i jego woli przetrwania mimo historycznych przeciwności. Słowa te, będące wyrazem głębokiej wiary w odrodzenie Polski, zjednoczyły Polaków, dodając im otuchy i mobilizując do walki w najtrudniejszych momentach narodowej historii. 

Mazurek Dąbrowskiego, śpiewany w różnych miejscach i kontekstach — od bitew, przez powstania, aż po współczesne uroczystości — zawsze budził w Polakach silne emocje i poczucie wspólnoty.

Hymn ten odegrał szczególnie ważną rolę podczas XIX-wiecznych zrywów narodowych, takich jak powstanie listopadowe i styczniowe, gdy Polacy, pozbawieni państwa, walczyli o swoją wolność. Śpiewany przez powstańców, Mazurek Dąbrowskiego dodawał im odwagi, przypominał o wspólnym celu i jednoczył ich we wspólnej sprawie. Nawet po stłumieniu tych powstań, hymn pozostał żywym symbolem oporu i nadziei na odrodzenie Polski.

W czasach współczesnych, Mazurek Dąbrowskiego nadal pełni rolę integrującą, będąc nieodłącznym elementem każdej ważnej uroczystości państwowej, wydarzenia sportowego czy obchodów świąt narodowych. Gdy hymn jest śpiewany, zarówno w kraju, jak i poza jego granicami, łączy Polaków w poczuciu wspólnej tożsamości i narodowej dumy. Jego słowa i melodia wzbudzają silne emocje, odwołując się do historycznych doświadczeń i wspólnych wartości, które łączą wszystkich obywateli.

Przykładem takiego porozumienia jest moment, gdy Mazurek Dąbrowskiego rozbrzmiewa na arenach międzynarodowych, na przykład podczas wręczania złotych medali polskim sportowcom. W takich chwilach hymn jednoczy miliony Polaków w kraju i na całym świecie, budując poczucie wspólnoty narodowej i dumy z osiągnięć rodaków. Jest to moment, w którym wszelkie podziały znikają, a wszyscy zjednoczeni w patriotycznym uniesieniu, śpiewają wspólnie, odczuwając silne emocje i poczucie jedności.

Mazurek Dąbrowskiego jest również symbolem porozumienia pokoleniowego. Śpiewany przez kolejne generacje Polaków, hymn ten przekazuje wartości patriotyzmu, miłości do ojczyzny i solidarności, które są fundamentalne dla tożsamości narodowej. Wspólne śpiewanie hymnu podczas rodzinnych uroczystości, szkolnych apeli czy patriotycznych wieców staje się aktem wspólnotowego doświadczenia, które przekracza granice czasu i łączy pokolenia.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Sztuka jako narzędzie porozumienia między ludźmi — wnioski

Sztuka od zawsze pełniła ważną rolę w budowaniu porozumienia między ludźmi, przekraczając bariery języka, kultury i czasu. 

Przykłady literackie i historyczne pokazują, jak wielki wpływ ma sztuka na jednoczenie ludzi, wyrażanie emocji i wspieranie narodowej tożsamości:

W powieści Madame Antoniego Libery, sztuka staje się mostem łączącym młodego ucznia z nauczycielką, Madame. Dzięki literaturze i poezji uczeń nawiązuje głęboką więź z Madame, co pozwala mu nie tylko rozwijać się intelektualnie, ale również emocjonalnie. Sztuka staje się tu narzędziem porozumienia, które pozwala bohaterom na wymianę myśli i doświadczeń, mimo różnic pokoleniowych i społecznych.

Syzyfowe prace Stefana Żeromskiego ukazują, jak sztuka może stać się obrońcą tożsamości narodowej. W czasach zaborów, gdy młodzi Polacy byli poddawani rusyfikacji, recytacja Reduty Ordona Adama Mickiewicza budzi w nich na nowo patriotyzm i poczucie wspólnoty narodowej. Sztuka Mickiewicza staje się symbolem oporu i narzędziem, które przywraca młodym ludziom wiarę w polskość i jednoczy ich w walce o zachowanie narodowej tożsamości.

W Zbrodni i karze Fiodora Dostojewskiego Ewangelia staje się mostem porozumienia między Sonią a Rodionem. Wspólne czytanie Biblii pozwala bohaterom zbliżyć się do siebie na poziomie duchowym i moralnym, a także pomaga Rodionowi odnaleźć drogę do odkupienia i wewnętrznego odrodzenia. Sztuka w tym kontekście pełni rolę terapeutyczną i umożliwia porozumienie, które prowadzi do przemiany bohatera.

W Kordianie Juliusza Słowackiego sztuka zderza się z brutalną rzeczywistością. Kordian, zaczytany w literaturze romantycznej, zaczyna dostrzegać, że idealizowane wizje świata, które zna z literatury, nie mają zastosowania w realnym życiu. To zderzenie sztuki z rzeczywistością prowadzi do głębokiej refleksji bohatera nad sensem życia i roli literatury, ukazując sztukę jako źródło zarówno inspiracji, jak i rozczarowania.

W noweli Latarnik Henryka Sienkiewicza, literatura staje się niewidzialną więzią, która łączy głównego bohatera, Skawińskiego, z jego ojczyzną. Czytanie Pana Tadeusza przenosi go myślami do Polski, budząc silne emocje i tęsknotę za krajem. Sztuka staje się mostem między bohaterem a jego narodową tożsamością, przypominając mu o jego korzeniach i wzbudzając na nowo uczucia, które z czasem uległy przytłumieniu.

W IV części Dziadów Adama Mickiewicza sztuka ukazuje swoje dwoiste oblicze jako źródło iluzji i cierpienia. Gustaw, zainspirowany romantyczną literaturą, zaczyna idealizować miłość, co prowadzi go do tragicznego rozczarowania. Mickiewicz przestrzega przed zbyt głębokim zanurzeniem się w literackich iluzjach, które mogą zniszczyć życie, jeśli nie zostaną zrównoważone realistycznym spojrzeniem na świat.

Na koniec, Mazurek Dąbrowskiego jako polski hymn narodowy, pełni rolę symbolu jedności i porozumienia. Śpiewany podczas ważnych uroczystości, wydarzeń sportowych i momentów narodowej dumy, hymn łączy Polaków w poczuciu wspólnej tożsamości i narodowego dziedzictwa. Jego słowa i melodia wzbudzają silne emocje, jednocząc pokolenia i przypominając o wartościach, które łączą cały naród.

Sztuka w różnych formach — literatura, muzyka, poezja — ma niezwykłą moc jednoczenia ludzi, budowania porozumienia i przekazywania wartości. 

Każdy z tych przykładów ukazuje, jak sztuka, mimo różnic kulturowych, pokoleniowych czy politycznych, może stać się uniwersalnym językiem, który łączy ludzi i buduje wspólnotę.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Matura język polski — darmowe próbki notatek i pełny pakiet

Z wielką przyjemnością zachęcam wszystkich zainteresowanych do pobrania zupełnie darmowych próbek notatek do matury z języka polskiego dostępnych na naszej stronie w zakładce Darmowe materiały.

Nasze opracowania są starannie przygotowane i stanowią doskonałe narzędzie do przygotowań przed egzaminem maturalnym.

Chcesz otrzymać darmowy dysk z ponad 30 plikami PDF do matury? – podbijaj śmiało w wiadomości prywatnej na INSTAGRAMIE.

Dla tych, którzy są zdecydowani i chcą mieć pełen dostęp do naszych materiałów, serdecznie zapraszamy do odwiedzenia naszego sklepu.

Tam można nabyć pełne opracowania i kompleksowe notatki do matury z polskiego PDF, a cena za jedno opracowanie wynosi zaledwie około 60 groszy.

To wyjątkowo korzystna oferta, która umożliwia zdobycie cennych materiałów edukacyjnych za niewielką opłatą.

Artykuł zawiera: Sztuka jako narzędzie porozumienia między ludźmi. Omów zagadnienie na podstawie Madame Antoniego Libery – opracowane pytanie jawne na maturę ustną.