Satyryczny obraz średniowiecznego społeczeństwa — pytania jawne matura ustna CKE

Satyryczny obraz średniowiecznego społeczeństwa. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst — w zasadzie tak wygląda pełne pytanie, które być może trafisz w maju podczas matury ustnej z języka polskiego. Pytania jawne przygotowane przez CKE zostały już opublikowane jakiś czas temu, ale w Internecie wciąż ciężko jest znaleźć porządnie przygotowane opracowania.

Tym artykułem chciałbym rozpocząć serię wpisów na moją stronę, w której zamieszczę dokładnie rozpisaną propozycję każdego pytania.

Matura ustna polski — moje doświadczenia

Ja egzamin ustny z języka polskiego miałem w 2018 roku i do tej pory pamiętam stres, jaki mi wtedy towarzyszył. Trafiłem pytanie dotyczące symboliki w lekturach i fragment Wesela Stanisława Wyspiańskiego. Poszło mi dość nieźle, bo ostatecznie komisja przyznała mi 38/40 możliwych punktów — czyli 95%. Chciałbym się podzielić z Wami moją wiedzą i doświadczeniem.

Satyryczny obraz średniowiecznego społeczeństwa — pytania jawne matura

Opracowanie pytania podzieliłem na mniejsze części, a mianowicie: wstęp, rozwinięcie, konteksty i podsumowanie. Pamiętaj, że podczas matury masz czas na przygotowanie. Warto na własnej kartce sporządzić krótką notatkę z najważniejszymi punktami, które będziesz chciał/chciała zawrzeć w swojej wypowiedzi — wiadomo, że momencie stresu może nam coś ważnego wypaść z głowy.

Satyryczny obraz średniowiecznego społeczeństwa — wstęp (propozycje)

Ogólnie to warto wspomnieć, że tej części raczej nie warto uczyć się na pamięć, bo w przypływie stresu związanego z egzaminem raczej wyleci nam to z głowy, ważniejsze natomiast jest to, by zapamiętać konteksty, konkretne argumenty. Najlepiej jest rozwinąć jakieś pojęcie, odnieść się do epoki. Podany wstęp jest tylko przykładowym, nie musi tak wyglądać.

Przykłady wstępu:

Satyry to gatunek literacki wywodzący się z antyku, który ukazuje w krzywym zwierciadle wady i przywary ludzkie, zawierający pouczenie. Pisanie satyr kontynuowano w późniejszych epokach, m.in były one popularne w średniowieczu, ponieważ wpasowywały się one w założenia literatury średniowiecza, tzn. była ona dydaktyczna i moralizatorska. Utwór anonimowego autora „Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” to satyra, ponieważ autor zastosował w nim humor, z jakim opowiada o śmierci oraz o podejściu społeczeństwa o niej.

W powyższym przykładzie odniosłem się konkretnie do Rozmowy mistrza Polikarpa ze śmiercią, czyli satyry, opisałem, skąd się wywodzi, dlaczego akurat satyra w średniowieczu, podkreśliłem, że autor był anonimowy, co też się wiąże ze średniowieczem (panował teocentryzm, wszelkie dzieła były poświęcone Bogu, uważano, że powstają, bo autor dostał od niego natchnienie) – krótka teza, ale bardzo konkretna.

Jeszcze inny przykład wstępu:

W średniowieczu literatura pełniła ważną rolę w utrwalaniu obrazu społeczeństwa oraz wyrażaniu refleksji na temat ludzkiej natury i zachowań. Jednym z gatunków literackich, który szczególnie dobrze oddawał charakter średniowiecznego społeczeństwa, był satyra. Satyra miała za zadanie krytykować nieodpowiednie postawy i wady ludzkie poprzez wyolbrzymienie ich cech. W średniowieczu powstało wiele dzieł satyrycznych, które ukazywały różne aspekty życia społecznego. Jedno z nich – „Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” jest doskonałym przykładem satyrycznego obrazu społeczeństwa w tej epoce.

Satyryczny obraz średniowiecznego społeczeństwa — rozwinięcie pytania jawne matura

Najważniejsze jest podanie, jak to mówi polonistka Gosi, która pomogła mi opracować to pytanie – konkrecików. To znaczy — konkretny argument poprzeć KONKRETNYMI przykładami z lektury, należy starać się unikać lania wody (ale też nie w drugą mańkę — czyli nie streszczać całego utworu), bo egzaminator zawsze może nas dopytać o treść lektury, zwłaszcza gdy widzi, że nie mamy o niej pojęcia (oczywiście zdarzają się przychylni, ale też tacy, dla których matura ustna to najważniejszy egzamin, więc warto się przygotować na każdą reakcję).

No i najważniejsze zapamiętać te konkrety, reszta już jakoś pójdzie wtedy, typu wysnucie jakichś wniosków. Najważniejsze to rozumieć, o czym się mówi. Ważne jest także pilnowanie się i nieodbieganie od tematu.

Przykład rozwinięcia:

W tekście śmierć opowiada w sposób satyryczny o ludziach, których spotyka. Wyjawia grzechy wszystkich, nie oszczędza nikogo. W jej opowieści pojawiają się nieuczciwi lekarze, karczmarze oszukujących ludzi przy nalewaniu piwa, tłuste kobiety, przekupni i niesprawiedliwi sędziowie, mnisi i plebani.

Śmierć nie roz­róż­nia lu­dzi ze wzglę­du na ich po­cho­dze­nie czy wy­ko­ny­wa­ną pro­fe­sję. Każ­dy z nich jest dla niej taką samą du­szą do za­bra­nia, wy­zna­je ona jed­nak, że szcze­gól­nie lubi pro­wa­dzić du­sze płaczących i błagających ją o litość grzesz­ni­ków do pie­kła, gdzie od­by­wać oni będą swo­ją karę. To wła­śnie grzesznicy po­win­ni szcze­gól­nie obawiać się wi­zy­ty śmier­ci. Autor przy pomocy żartu, z jakim opowiada o tak poważnej rzeczy jak śmierci oraz samego jej wizerunku (rozkładająca się kobieta, która np. sama musi sobie trzymać szczękę) podkreślił największe przywary otaczającego go społeczeństwa, tym samym pozwolił innym dostrzec w nich samych siebie.

Kolejna propozycja rozwinięcia:

“Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” to anonimowe dzieło, które przedstawia dialog między Mistrzem Polikarpem a personifikacją Śmierci. Mistrz Polikarp pragnie poznać tajemnice końca życia i sposobu, w jaki Śmierć działa. W trakcie rozmowy Śmierć opowiada o różnych grupach społecznych i ich wadach.

Przez wyolbrzymienie tych wad, dzieło nabiera satyrycznego charakteru, a jednocześnie ukazuje negatywne cechy społeczeństwa średniowiecznego. Śmierć wspomina o nieuczciwych karczmarzach, którzy oszukują swoich klientów, duchownych zajmujących się głównie spożywaniem alkoholu, korupcyjnych sędziach, a także uciekających z klasztorów mnichach. Każda z tych grup reprezentuje inną sferę społeczeństwa i jest obiektem krytyki ze strony autora. Śmierć ujawnia ich wady i grzechy, które są widoczne dla niej, jako personifikacji nieuchronności końca życia.

Satyryczny obraz średniowiecznego społeczeństwa — konteksty pytania jawne matura

Najlepiej w kontekście by było jakbyś podał/podała przykład z innej lektury obowiązkowej lub uzupełniającej, bo bez sensu dawać tu jakiś obraz (chyba, że ktoś jakiś zna).

Przykładowe konteksty — CKE pytania jawne

Możesz powołać się na satyry Krasickiego, który w podobny sposób krytykował społeczeństwo, ale koniecznie podkreśl, że to było po średniowieczu!

• Poetą, który również przedstawiał obraz społeczeństwa za pomocą satyry, był Ignacy Krasicki. Satyra z zasady stawia sobie za zadanie prezentowanie i krytykowanie zjawisk negatywnych, nie dziwi więc, że obraz społeczeństwa polskiego w dobie oświecenia nie wypada zbyt korzystnie w utworach Ignacego Krasickiego. W swojej satyrze „Pijaństwo” autor przedstawia spotkanie dwóch znajomych szlachciców. Jeden z nich skarży się na złe samopoczucie i dolegliwości, które są skutkiem ucztowania z nadmierną ilością alkoholu. Opowiada o hucznie obchodzonych imieninach żony i dolegliwościach następnego dnia, które łagodził również alkoholem. Nieszczęsny bohater relacjonuje, że tego dnia goście pojawili się ponownie, co było okazją do dalszego ucztowania w towarzystwie alkoholu. Miła atmosfera przeminęła w chwili, gdy dyskusja polityczna doprowadziła do bójki, a gospodarz otrzymał cios butelką. Z tego powodu żałuje swego nieumiarkowania. Wobec tej historii drugi rozmówca wygłasza długą pochwałę trzeźwości, moralizuje. Zakończenie satyry jest jednak gorzkie, ponieważ nadużywający alkoholu szlachcic, może dłużej słuchać pouczeń. Żegna się ze znajomym oraz w odpowiedzi na pytanie, dokąd idzie, mówi “Napiję się wódki”.
• Powołanie się na motyw dance macabre — nieuchronności śmierci. W średniowiecznym malarstwie i literaturze popularnym motywem był dance macabre, czyli taniec śmierci. Ten motyw obrazował równość wszystkich przed śmiercią, niezależnie od stanu społecznego czy majątku. Dance macabre był często przedstawiany w formie korowodu, w którym osoby z różnych stanów społecznych tańczyły ze Śmiercią. Był to sposób na uświadomienie ludziom nieuchronności końca życia i równości wszystkich przed tym nieodwracalnym losem.

W “Rozmowie Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” również pojawia się motyw dance macabre, który ma za zadanie ukazać równość wszystkich ludzi przed śmiercią. Śmierć jest nieodwołalna i dotyczy każdego, niezależnie od stanu społecznego czy majątku. Ten motyw podkreśla nieuchronność końca życia i ma na celu skłonić ludzi do refleksji nad jego wartością i celowością.

POBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Satyryczny obraz średniowiecznego społeczeństwa — zakończenie matura ustna polski

Podsumowanie najważniejszych myśli, argumentów, ale ważne jest to, by go nie pomijać i nie kończyć swojej wypowiedzi na kontekście oraz formułką – „no, to już wszystko”. Zbierz wszystko razem do kupy, kontroluj czas.

Przykładowe zakończenia:

Społeczeństwo posiada wiele wad, a pisarze opisywali je za pomocą satyrycznego humoru. W utworze “Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią” autor opisał satyrycznie obraz średniowiecznego społeczeństwa, z których można wysnuć niestety gorzkie, ale prawdziwe wnioski.

Ignacy Krasiński także opisywał polskie oświeceniowe społeczeństwo w swoich kultowych satyrach społecznych i obyczajowych, a morał jednej z nich jest dalej w XXI wieku powszechny i obecny– “mądry Polak po szkodzie”.

Satyra była ważnym elementem średniowiecznej literatury i sztuki, ponieważ pozwalała na krytyczne spojrzenie na społeczeństwo i jego wady. Dzięki wyolbrzymieniu negatywnych cech ludzi, satyra miała na celu skłonienie ich do refleksji nad swoim zachowaniem i wartościami.

Dzieła satyryczne, takie jak “Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią”, czy późniejsze oświeceniowe satyry Krasickiego ukazywały różne aspekty życia społecznego w średniowieczu i oświeceniu dostarczały satyrycznego obrazu społeczeństwa.

Matura ustna polski – podsumowanie

To by było na tyle w tym opracowaniu, wiem, że jest tego sporo i może przytłaczać. Ale pytania jawne matura 2024 i tak są dość obcięte, dlatego myślę, że na spokojnie zdążycie się do nich przygotować. Poniżej zamiejszczam jeszcze kila informacji dotyczących mojego kursu do matury z języka polskiego, który ująłem w plan naukui na 20 dni. Przed zakupem zachęcam do pobrania darmowych próbek, żeby zobaczyć, czy taka forma nauki będzie dla Ciebie odpowiednia.

Chcesz otrzymać darmowy dysk z ponad 30 plikami do matury? – podbijaj śmialo w wiadomości prywatnej na https://www.instagram.com/setkazpolaka/‘

Ten artykuł zawiera: pytania jawne matura, matura język polski, CKE pytania jawne, pytania jawne matura 2024, satyryczny obraz średniowiecznego społeczeństwa.