Romeo i Julia — romansidło, ale z XVI wieku

Myśląc o bohaterach romantycznych jako jednych z pierwszych postaci, jakie przychodzą nam do głowy, są właśnie Romeo i Julia. Dzisiaj zajmiemy się szczegółowym streszczeniem i opracowaniem tej ważnej lektury, która może się przydać w szkole, a zwłaszcza na egzaminie ósmoklasisty i maturze.

„Romeo i Julia” to jedno z najbardziej znanych dzieł literatury światowej, napisane przez Williama Szekspira w XVI wieku. 

Ta tragiczna historia miłości stała się nie tylko symbolem sztuki dramatycznej, ale także głęboko zakorzenionym elementem kultury popularnej. Powieść ta zdobyła serca czytelników na całym świecie. 

W tej fascynującej opowieści o miłości, nienawiści, losie i przesądach Szekspir ukazuje skomplikowane relacje społeczne oraz ludzkie emocje w sposób, który pozostaje aktualny przez wieki.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

William Szekspir — kilka słów o autorze Romeo i Julia

Pisarz żył w latach 1564-1616. W młodości należał do trupy teatralnej, był też aktorem w licznych przedstawieniach. 

Znany jest, chociażby z dzieł takich jak:

• Sen nocy letniej
• Makbet
• Hamlet
• Król Lear
• Otello
• czy omawiana właśnie tragedia Romeo i Julia

Oprócz komedii i tragedii pisał również dramaty z elementami historycznymi (Ryszard III, Henryk VI).

W dramatach często występują często postaci fantastyczne, jak np. duchy.

Do matury musisz zapamiętać, że Szekspir często łamał zasady oparte na wzorach antycznych. 

William Szekspir to również twórca dramatu szekspirowskiego.

Romeo i Julia — geneza tragedii

• Dzieło powstało w XVI wieku, około 1591 roku.
• Na scenie wystawiono go w 1595 roku, a zostało wydane w 1597 roku.
• Tragedia to nawiązanie do motywu antycznych kochanków, którzy giną samobójczą śmiercią, gdy nie mogą być razem.
• Szekspir wzorował się także prawdziwą historią zakochanej pary z Werony oraz poemat Artura Brooke’a „Tragiczna historia Romea i Julii” z 1569 roku.

Romeo i Julia — znaczenie

• Romeo i Julia to jedno z najbardziej znanych dzieł literackich na świecie.
• Na drodze kochanków stają skłócone rody.
• Motyw romantycznych kochanków jest do dzisiaj obecny w kulturze, nawet w reklamach telewizyjnych.
• Bohaterowie dzieła stanowią wzór romantycznej miłości.
• Gatunek literacki „Romeo i Julia” to tragedia.

Romeo i Julia — cechy tragedii

• Główny wątek to spór rodzin (Kapuletich i Montekich), który jest niemożliwy do rozwiązania.
• Zakończenie dzieła ma tragiczny koniec (śmierć kochanków).
• Szekspir odchodzi od antycznej zasady trzech jedności (akcji, miejsca i czasu).
• Wydarzenia trwają ponad 24 godziny.
• Akcja dzieje się w kilku miejscach.
• Poza głównym wątkiem, dochodzi także do wydarzeń pobocznych.
• Autor sprzeciwia się także zasadzie decorum, wprowadza język potoczny i wulgaryzmy.
• Pojawiają się również postaci z różnych warstw społecznych oraz elementy komiczne.
• Bohaterowie mają rozbudowaną psychikę, przeżywają głęboko emocje.
• Rola chóru w porównaniu do tragedii antycznej została ograniczona.
• W „Romeo i Julia” zauważymy także sceny zbiorowe i krwawe.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Czas i miejsce akcji utworu „Romeo i Julia”

• Akcja trwa przez pięć dni latem (od niedzieli do piątku).
• Wydarzenia skoncentrowane są głównie w Weronie i Mantui.
• Prawdopodobnie tragedia została umiejscowiona pod koniec XVI wieku.

Romeo i Julia — bohaterowie

Romeo Monteki — charakterystyka

• To młody mężczyzna pochodzący ze szlacheckiego rodu.
• Można go określić jako dowcipnego, inteligentnego. W towarzystwie odznaczał się dobrą postawą i manierami.
• Jego dusza romantyka popychała go w stronę miłości i romansów, jednak do tej pory jego zaloty były nieodwzajemnione (Rozalina). 
• Często popadał w skrajne emocje i stany. Na obojętność Rozaliny reaguje smutkiem, gdy widzi Julię, bardzo się cieszy, wobec rodu Julii jest bardzo uległy, a po śmierci Merkucja wpada w nienawiść.
• Miłość do Julii całkowicie odmienia romantycznego kochanka, okazuje się, że Romeo jest zdolny do prawdziwej i pełnej miłości, gotowy do największych poświęceń, wyrzeka się nawet swojej rodziny. 
• Jego miłość miała również wymiar przyjacielski, bardzo kochał oddanego Merkucja, a po jego śmierci postanawia pomścić swojego najlepszego kumpla.
• Zakończenie jego losów ma wymiar tragiczny, głównie przez porywczość bohatera i działanie pod wpływem chwilowego impulsu. 

Julia Kapulet — charakterystyka

• Julia ma około 14 lat, to dziewczyna o niezwykłej i przyciągającej urodzie, jasnych włosach, pięknych, czarnych oczach.
• Podobnie jak Romeo — należy do szlacheckiej rodziny, będąc jedyną spadkobierczynią. 
• Z charakteru spokojna, raczej cicha, poddana woli rodziców, zgodnie z którą miała wyjść za obojętnego sobie, prawie obcego człowieka.
• Zdecydowanie można powiedzieć, że Julia nie ma zbytniego doświadczenia w relacjach miłosnych, dopiero uczucie do Romea czyni ją świadomą i dojrzałą postacią dynamiczną.
• Główna bohaterka potrafiła postawić na swoim i przejąć inicjatywę w działaniu.
• Trzeźwym okiem obserwowała świat i dążyła do wyznaczonego celu.
• Próbując scharakteryzować Julię, trzeba także podkreślić jej odwagę, jednakowo w momencie sprzeciwienia się rodzicom, ale także podczas picia śmiertelnej mikstury.

Romeo i Julia — bohaterowie drugoplanowi

• Ojciec Laurenty — mnich, franciszkanin, który jest szanowany, udziela on ukrytego ślubu młodym, pragnie połączyć skłócone rody. Miał dobre zamiary, ale jego pomysłem była mikstura, która zabiła młodych.
• Pan Kapuleti — ojciec Julii, nie trawi rodziny Romea, jest już podstarzały, raczej nie liczy się z córką, chce sam zaplanować jej przyszłość. Jednak, gdy Julia umiera, sam podejmuje inicjatywę pogodzenia się.
• Matka Julii — chce małżeństwa Julii i Parysa, stonowana w emocjach, despotycznie zarządza i planuje przyszłość córki.
• Pan Monteki — ojciec Romea, liczy się ze zdaniem Romea, trochę inny obraz niż u Kapuletich. Tata tytułowego bohatera szczerze kocha swojego syna, ufa jego planom.
• Pani Monteki — matka Romea, jest cicha i nie ma o niej za dużo napisane.
• Merkucjo — ziomek Romea, lojalny, jest dobry w szermierce, dużo ironizuje, bez zastanowienia stawia czoła Tybaltowi.
• Tybalt — krewny Kapuletich, jest wybuchowy, agresywny, chce zemsty i nie cierpi rodu Romea.
• Benwolio — wierny przyjaciel Romea.
• Parys — rodzice Julii chcą oddać mu Julię, młody, bogaty, wykształcony. Traci życie w tym samym momencie, co Romeo i Julia.
• Marta — niania Julii, prosta, wspiera Julię i Romea.
• Eskalus — książę w Weronie, dba o bezpieczeństwo w mieście, konsekwentny w działaniach i decyzjach.

Romeo i Julia streszczenie szczegółowe

Tragedię Romeo i Julia rozpoczyna prolog. Dowiadujemy się z niego o dwóch rodach żyjących w Weronie, które nie darzą się sympatią i od dawna są do siebie wrogo nastawione.

Dopiero miłość ich dzieci oraz śmierć doprowadzają do zgody i pojednania.

Romeo i Julia — akt I

Na placu w Weronie Grzegorz i Sampson (służący Kapuletów — rodu Julii) spotykają swoich odpowiedników, ale z rodu Montekich — Baltazara i Abrahama. Dochodzi między nimi do kłótni i bójki, dołączają się także Pan Kapulet i Pan Monteki. W porę zjawia się książę Eskalus i przywołuje wszystkich do porządku, grozi im śmiercią za zakłócanie porządku w mieście.

Na placu toczy się rozmowa rodziców Romea z Benwoliem. Okazuje się, że od pewnego czasu młody Monteki błąka się bezcelowo po mieście, ale nikt nie jest w stanie wskazać przyczyny tego zjawiska. Ale nagle zjawia się właśnie Romeo, rodzice odchodzą, zostaje Benwolio sam na sam z młodzieńcem. 

Kolega dopytuje głównego bohatera, z czego wynika jego przygnębienie, okazuje się, że to wszystko przez Rozalinę, które nie odwzajemnia uczuć miłosnych i zalotów młodego kochanka z Werony.

Dalej akcja toczy się wciąż na placu miejskim. Tym razem obserwujemy Parysa oraz ojca Julii. Parys opowiada Panu Kapuletowi o miłości do jego córki, jednak mężczyzna stopuje go dość wyraźnie, podkreślając młody wiek nastolatki (miała 14 lat).

Pan Kapulet zaprasza hrabiego Parysa na bal, ten jednak dostając zaproszenie, nie potrafi go czytać, prosi o pomoc przechodzących obok Romea i Benwolia. Gdy podstępnie przyjaciele dowiadują się o balu w dobytku wrogiego rodu, decydują się wtargnąć na przyjęcie w przebraniach, aby nikt ich nie rozpoznał, ponieważ nie byliby tam mile widziani.

Trwają przygotowania do uroczystości, Julia szykuje się razem ze swoją opiekunką oraz matką. Podczas pogawędek matka przekazuje Julii o jej możliwym małżeństwie z Parysem, nakazuje córce, żeby obserwowała go podczas tańców i uczty. Dziewczyna dość niechętnie, ale przytakuje Pani Kapulet.

Przenosimy się na salę balową, zabawa trwa w najlepsze, zjawiają się także nieproszeni Romeo, Benwolio i Merkucjo. Tytułowy bohater stara się wypatrywać Rozaliny. Przyjaciele zachęcają go do tańca, jednak ten nie jest gotowy z powodu rozdarcia serca, jednocześnie młodzieniec czuje podświadomie, że w ten wieczór stanie się coś ważnego dla jego przyszłych losów.

Jednak Romeo zamiast Rozaliny, dostrzega przepiękną Julię, tańczy z nią i całuje. Oboje są sobą oczarowani. Jednak w pewnym momencie Tybalt zauważa intruzów i chce ruszyć do bójki, ale powstrzymuje go ojciec Julii, ponieważ nie chce się narażać księciu Werony — Eskalusowi (temu, który w pierwszej scenie zagroził śmiercią za zakłócanie porządku).

Opiekunka Julii — Marta, przestrzega młodych kochanków, że pochodzą z wrogich rodów i muszą być czujni oraz ostrożni.

Romeo i Julia — akt II

Bal się zakończył, jednak Romeo nie mógł przestać myśleć o dziewczynie, postanowił zakraść się do ogrodu i dostać się pod okno pokoju Julii. 

Chłopak marzy, że chciałby być rękawiczką na dłoniach dziewczyny i dotykać jej delikatnej twarzy. 

Dziewczyna użala się nad swoim losem, wspomina nowo poznanego kochanka — te wszystkie słowa podsłuchuje Romeo.

Julia zaskoczona obecnością chłopaka w jej ogrodzie jest przejęta jego losem, wie, że grozi mu za to śmierć. Jednak te okoliczności nie są straszne młodzieńcowi. Oboje wyznają sobie miłość po raz pierwszy.

Romeo po wizycie u nowej ukochanej, udaje się o świcie do ojca Laurentego, prosząc go o udzielenie ślubu. Zakonnik jest zaskoczony, wypomina chłopakowi jego miłosne podboje (dopiero co kochał się w Rozalinie). Ale z drugiej strony franciszkanin widzi w tym małżeństwie szansę na pogodzenie rodów Kapuletów i Montekich.

Przenosimy się do rozmowy Benwolia z Merkucjem (przyjaciele Romea), którzy podejrzewają, że młodzieniec nie przebywał nocą w domu przez Rozalinę. 

Zjawia się także Marta z Piotrem, Romeo oznajmia jej, żeby poinformowała Julię o popołudniowej wizycie u ojca Laurentego (tam ma się odbyć potajemny ślub).

Opiekunka przekazuje te wieści Julii, która udaje się do zakonnika. Romeo i Julia zawierają w kaplicy ślub i ponownie wyznają sobie wzajemną miłość.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Romeo i Julia — akt III

Na placu miejskim (tym z samego początku) wywiązuje się sprzeczka między Tybaltem i Merkucjem. Jednak gdy zjawia się Romeo, Tybalt rzuca mu wyzwanie do walki. Romeo zapewnia go, że nie ma w nim żadnej złości ani nienawiści wobec rodu Kapuletów. To nic nie daje.

Tybalt rzuca się do pojedynku, trafia bronią Merkucja i ucieka. Merkucjo umiera. Romeo strasznie cierpi z powodu śmierci przyjaciela, gdy tylko Tybalt powraca, w ramach zemsty Romeo zabija go.

Na miejsce zamieszania przybywają: rodzice Romea, rodzice Julii oraz książę Eskalus — chcą dowiedzieć się, do czego tutaj doszło. Benwolio obarcza winą za całe zajście zmarłego Tybalta, jednak matka Julii mu nie wierzy i żąda kary za zabicie jej krewnego Tybalta — Romeo zostaje skazany na wygnanie.

Niczego nieświadoma Julia z niecierpliwością oczekuje na przybycie Romea, Marta przekazuje jej wiadomość o wygnaniu ukochanego. Dziewczyna jest zasmucona. 

Potajemnie Ojciec Laurenty, że po wygnaniu Romea do Mantui obwieści wszystkim o ślubie bohaterów, przez co rodu się pojednają. Romeo spędza z Julią noc poślubną.

Jeszcze tego samego dnia wieczorem, do domu Kapuletów wbija Parys, dostaje obietnicę od ojca Julii, że weźmie ślub z jej córką już w ten czwartek, ale uroczystość nie będzie zbyt wystawna, ze względu na śmierć ich krewnego — Tybalta.

Wcześnie rano Romeo opuszcza Julię i udaje się na wygnanie do Mantui. Pożegnanie jest bardzo ciężko, razem płaczą i już za sobą tęsknią. Romeo musi się zwijać, ponieważ Marta ostrzega młodych, że zbliża się matka Julii.

Pani Kapulet oznajmia Julii bez jej zgody, że w czwartek weźmie ślub z Parysem — dziewczyna tym razem stanowczo się sprzeciwia. Oznajmia, że prędzej wyjdzie za mąż za Romea. To rozwściecza jej ojca, który zaczyna wyzywać córkę.

Julia nie wie, co robić, nawet Marta (opiekunka) radzi jej ślub z Parysem. Młoda dziewczyna postanawia udać się po poradę do franciszkanina, który udzielił jej potajemnie małżeństwa z ukochanym z wrogiego rodu.

Romeo i Julia — akt IV

W pokoju ojca Laurentego dość niespodziewanie Julia spotyka Parysa, która zawiadomił duchownego o jego miłości. Franciszkanin wyprasza go i zaczyna pocieszać rozczarowaną Julię. 

Zakonnik wpada na plan — polega on na wypiciu przez Julię mikstury w dzień przed ślubem z Parysem, do którego chcą przymusić ją rodzice. Napój ten ma sprawić, że wszyscy będą przekonani o pozornej śmierci Julii. Podczas pogrzebu dziewczyny ma zjawić się w grobowcu Romeo (zostanie wcześniej o wszystkim poinformowany), dziewczyna się obudzi i razem uciekną do Mantui. Julia zgadza się na tę propozycję, zabiera napar i wraca do swojego domu.

W posiadłości Julii trwają w najlepsze przygotowania do wielkiej uroczystości zaślubin, kucharze gotują posiłki, wysyłane są zaproszenia. Julia przeprasza swojego ojca za poprzednią kłótnię, a ten z kolei informuje Parysa, że jego córka zgadza się na ślub.

Podczas przymierzania sukni ślubnej z Martą, Julia prosi opiekunkę, by tej nocy zostawiła ją samą w pokoju. Samotna dziewczyna przeżywa wewnętrzne rozterki, ma wątpliwości co do planu i boi się pustego grobowca. Przygotowuje także sztylet i kładzie go na swoim łóżku, w razie, gdy mikstura od Laurentego nie zadziała, Julia popełni samobójstwo. Wypija fiolkę i pada na materac.

Gdy niania Marta wchodzi do pokoju, wpada w krzyk, natychmiast przybywają także rodzice Julii, są przekonani o śmierci młodej Julii. Przenoszą „martwe” ciało do kaplicy, aby nie zwlekać z pogrzebem, są przekonani, że córka trafiła do nieba.

Romeo i Julia — akt V (ostatni)

Wracamy do naszego ulubieńca na wygnaniu. Romeo oczkuje jakichś wieści od Laurentego. Jednak wcześniej dostaje wiadomość od Baltazara, że Julia nie żyje. Kochanek postanawia wyruszyć do Werony i umrzeć przy boku ukochanej dziewczyny. Nabywa też truciznę od miejscowego aptekarza.

Tutaj sprawy się trochę komplikują. Ojciec Jan opowiada Laurentemu, że list nie dotarł do Romea. Zakonnik wie, że Romeo w tej chwili jest przekonany o prawdziwej śmierci Julii, dlatego franciszkanin jak najszybciej udaje się do grobowca, żeby zabrać ciało Julii i oczekiwać na wygnanego młodzieńca w pokoju franciszkanina.

Na cmentarz późną nocą udaje się Parys z kwiatami dla zmarłej Julii, jednak słysząc kroki, chowa się za grobowcem i widzi nadchodzących Romea i Baltazara. Parys natychmiastowo rozpoznaje Romea i rzuca się, żeby się go pozbyć. 

Podczas walki umiera Parys, Romeo przenosi jego ciało do grobowca i w tej chwili widzi po raz pierwszy ciało Julii. Widząc zmarłą ukochaną, wypija kupioną truciznę (ta jest prawdziwa) i umiera.

Na cmentarzu w Weronie zjawia się spóźniony ojciec Laurenty, od Baltazara, który skrył się w krzakach, dowiaduje się, że Romeo wszedł już do grobowca. Zakonnik czuje, że mogła się stać tragedia. 

Po wejściu widzi ciało Parysa, Romea, natomiast Julia przebudza się (mikstura przestaje działać). Laurenty ucieka, słysząc zbliżającą się straż, a dziewczyna przebija swoje serce sztyletem, gdy widzi zmarłego Romea.

Na miejsce przybywają straże, aresztują zakonnika i Baltazara. Zjawia się także książę Eskalus, rodzice Julii i ojciec Romea. Zebrani są zszokowani i nie dowierzają, Pan Monteki oznajmia, że zmarła też jego żona, która bardzo tęskniła za swoim synem na wygnaniu.

Dochodzi do rozwiązania akcji — ojciec Laurenty opowiada całą historię o ślubie Romea i Julii oraz tajemnym planie.

Książę Werony mówi, że rody są same sobie winne tragedii, wtedy ojciec Julii i ojciec Romea godzą się i podają sobie ręce.

Romeo i Julia — wnioski i opracowanie

• Głównym wątkiem opowieści jest wielka miłość dzieci z dwóch znaczących rodów, które były dla siebie wrogie.
• Miłość Romea i Julii jest jednak silniejsza niż ludzkie waśnie.
• Pokazuje to tylko końcowa scena, gdy po śmierci zakochanych rody zdecydują się na zakończenie sporu.
• Romeo i Julia pokazują historię niespełnionej miłości młodych osób, których łączy ogromnie uczucie.
• Mimo pochodzenia z dwóch rodzin, które były od wielu lat ze sobą skłócone bardzo się kochają. Wiedzą, że będą musieli mierzyć się z przeciwnościami losu.
• Ich śmierć, mimo, że jest tragiczna, to przynosi piękny owoc – pojednanie stron. Myślę, że właśnie tego by chcieli Romeo i Julia. 
• To pokazuje wielką moc sprawczą miłości i jej siłę, nic nie było w stanie załagodzić sporu, dopiero miłość dwójki to przyniosła.
• Z drugiej strony, nie ma co też patrzeć na to wszystko pozytywnie. Całość jest piękna z perspektywy miłosnego uniesienia, ale w rzeczywistości pokazuje, że ich zapalczywość, bycie „rebel” doprowadziło ich do śmierci.
• Czy ich miłość miała sens? To pytanie Szekspir pozostawia pod rozwagę już każdemu z nas. 
• Motyw nieszczęśliwej miłości, świat ich namiętności i konflikt rodzin – zapamiętaj i przemyśl te kwestie, bo będą przydatne na maturze, zwłaszcza w kontekście pytań jawnych.

Romeo i Julia — pytania jawne

1. Motyw nieszczęśliwej miłości. Omów zagadnienie na podstawie Romea i Julii Williama Szekspira. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

2. Jak literatura przedstawia świat ludzkich namiętności? Omów zagadnienie na podstawie Romea i Julii Williama Szekspira. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

3. Konflikt racji jako motyw literacki. Omów zagadnienie na podstawie Romea i Julii Williama Szekspira. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Matura 2024 – darmowe próbki notatek i pełny pakiet

• Z wielką przyjemnością zachęcam wszystkich zainteresowanych do pobrania zupełnie darmowych próbek notatek do matury z języka polskiego dostępnych na naszej stronie w zakładce Darmowe materiały.
• Nasze opracowania są starannie przygotowane i stanowią doskonałe narzędzie do przygotowań przed egzaminem maturalnym.
• Chcesz otrzymać darmowy dysk z ponad 30 plikami PDF do matury? – podbijaj śmiało w wiadomości prywatnej na INSTAGRAMIE.
• Dla tych, którzy są zdecydowani i chcą mieć pełen dostęp do naszych materiałów, serdecznie zapraszamy do odwiedzenia naszego sklepu.
• Tam można nabyć pełne opracowania i kompleksowe notatki do matury z polskiego PDF, a cena za jedno opracowanie wynosi zaledwie około 60 groszy.
• To wyjątkowo korzystna oferta, która umożliwia zdobycie cennych materiałów edukacyjnych za niewielką opłatą.

Artykuł zawiera: Romeo i Julia opracowanie, Romeo i Julia streszczenie.