Problematyka winy i kary — pytania jawne matura ustna polski

W naszej kulturze dyskusja na temat winy i kary ma głębokie korzenie sięgające mitologii, literatury oraz religii. 

Na przestrzeni wieków, zarówno w dziełach starożytnych, jak i współczesnych, temat ten był nieustannie obecny, skłaniając do refleksji nad ludzką naturą, moralnością oraz sprawiedliwością. 

Przyjrzyjmy się bliżej, jak problematyka winy i kary została przedstawiona w Mitologii Jana Parandowskiego, a także w powieści Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego, odwołując się również do biblijnej historii Adama i Ewy.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Problematyka winy i kary — pełne pytanie jawne

Problematyka winy i kary. Omów zagadnienie na podstawie Mitologii Jana Parandowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Matura ustna — przydatne linki

Zanim zaczniemy budować odpowiedź na pytania jawne — problematyka winy i kary, chcę przekazać Ci kilka ważnych miejsc, do których warto zajrzeć przed maturą ustną z języka polskiego.

• Lista pytań jawnych na maturę ustną z języka polskiego
• Przykładowe wypowiedzi na 100% – matura ustna

Problematyka winy i kary — Prometeusz

Jednym z najbardziej znanych mitów greckich bezpośrednio odnoszącym się do problematyki winy i kary, jest historia Prometeusza, szczegółowo opisana przez Jana Parandowskiego w jego „Mitologii”. 

Prometeusz, tytan, postać o wielkim sercu i umyśle, zdecydował się przeciwstawić woli Zeusa, by pomóc ludzkości, dając jej ogień — symbol wiedzy, cywilizacji oraz postępu. 

Ten czyn, choć podyktowany chęcią pomocy ludziom, został uznany przez Zeusa za przestępstwo, za co Prometeusz został skazany na wieczne cierpienie — przykuty do skały, miał codziennie znosić, jak orzeł zjada jego wątrobę, która regenerowała się nocą.

Historia ta jest przypomnieniem, że kara może być wynikiem nie tylko złych intencji, ale także dobrych czynów, które w oczach władzy lub autorytetu są uznane za zagrożenie. 

W przypadku Prometeusza, jego „wina” leżała w wykroczeniu przeciwko boskiemu porządkowi na rzecz dobra ludzkości, co ostatecznie przyniosło mu surową karę.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Problematyka winy i kary — Herakles

Innym przykładem, gdzie wina i kara są głęboko ze sobą splecione, są mityczne prace Heraklesa. 

Po tym, jak Herakles w szaleństwie spowodowanym przez Herę zabił swoją żonę i dzieci, nakazano mu służyć królowi Eurysteuszowi, wykonując serię dwunastu niemal niemożliwych zadań. 

Każda z tych 12 prac, od zabicia Lwa nemejskiego po zdobycie jabłek Hesperyd, była formą kary za jego czyn, ale jednocześnie drogą do odkupienia i ostatecznego wyzwolenia.

W kontekście winy i kary, prace Heraklesa demonstrują, jak kara może prowadzić do przemiany, rozwoju osobistego oraz ostatecznie do zadośćuczynienia za wyrządzone zło. 

Jest to nauczka, która nie tylko ma ukarać, ale również umożliwić oczyszczenie i powrót do społeczeństwa.

Problematyka winy i kary — Zbrodnia i kara

Przechodząc do literatury bardziej współczesnej, „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego jest dziełem, w którym zagadnienie winy i kary zostaje przedstawione z psychologiczną głębią. 

Główny bohater, Rodion Raskolnikow, dokonuje morderstwa starej lichwiarki pod wpływem teorii o „ludziach nadzwyczajnych”, którzy mają moralne prawo do łamania praw społecznych w imię wyższych celów. 

Jednak po dokonaniu zbrodni, Raskolnikow zostaje pogrążony w głębokich wyrzutach sumienia i psychicznej torturze, co ostatecznie prowadzi go do wyznania winy.

Całkowitą pokutę odczuwa dopiero na zesłaniu w głąb Rosji podczas ciężkich robót, gdzie jest wspierany przez kochającą Sonię.

W „Zbrodni i karze” Dostojewski bada granice ludzkiej psychiki oraz konsekwencje moralne czynów, ukazując, że prawdziwa kara za wyrządzone zło tkwi nie tylko w sankcjach społecznych, ale również w wewnętrznym konflikcie i cierpieniu.

Problematyka winy i kary — Adam i Ewa

Na koniec warto wspomnieć o biblijnej historii Adama i Ewy z Księgi Rodzaju, którzy za nieposłuszeństwo — zjedzenie owocu z drzewa poznania dobra i zła — zostali wygnani z Edenu. 

Ta opowieść, podobnie jak mity greckie, podkreśla motyw winy i kary, ale również wprowadza pojęcie grzechu pierworodnego, który wpływa na całą ludzkość.

Adam i Ewa, przez swoje działanie, wprowadzili na świat cierpienie i śmierć, co stało się wieczną karą za ich „zbrodnię”. 

Jednocześnie, ta historia podkreśla, że kara może mieć dalekosiężne konsekwencje, wykraczające poza jednostkowe czyny, wpływając na całe pokolenia.

Problematyka winy i kary — podsumowanie

Analizując te różnorodne opowieści (od mitologicznych przez biblijne po literackie) — można zauważyć, że problematyka winy i kary jest uniwersalnym tematem, który od zawsze zajmował ludzki umysł. 

W kontekście boskiego sądu wobec Adama i Ewy, społecznych norm, w których obracał się Raskolnikow, czy wewnętrznej walki z samym sobą jak w przykładzie Heraklesa — problematyka winy i kara pozostaje kluczowym elementem ludzkiej egzystencji, skłaniającym do refleksji nad naszymi czynami i ich konsekwencjami.

Matura język polski – darmowe próbki notatek i pełny pakiet

Z wielką przyjemnością zachęcam wszystkich zainteresowanych do pobrania zupełnie darmowych próbek notatek do matury z języka polskiego dostępnych na naszej stronie w zakładce Darmowe materiały.

Nasze opracowania są starannie przygotowane i stanowią doskonałe narzędzie do przygotowań przed egzaminem maturalnym.

Chcesz otrzymać darmowy dysk z ponad 30 plikami PDF do matury? – podbijaj śmiało w wiadomości prywatnej na INSTAGRAMIE.

Dla tych, którzy są zdecydowani i chcą mieć pełen dostęp do naszych materiałów, serdecznie zapraszamy do odwiedzenia naszego sklepu.

Tam można nabyć pełne opracowania i kompleksowe notatki do matury z polskiego PDF, a cena za jedno opracowanie wynosi zaledwie około 60 groszy.

To wyjątkowo korzystna oferta, która umożliwia zdobycie cennych materiałów edukacyjnych za niewielką opłatą.