Inwokacja Pan Tadeusz Adam Mickiewicz — opracowanie i interpretacja

Inwokacja z Pana Tadeusza i słowa Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie — do dziś śnią mi się po nocach. Pamiętam jak Pani Profesor w gimnazjum, kazała nam nauczyć się jej na pamięć i recytować z głowy przed całą klasą. Jaki jest tego skutek? Gdyby ktoś mnie obudził w środku nocy i powiedział, żebym wyrecytował mu tekst inwokacji na pamięć — to byłbym w stanie.

W tym artykule chciałbym pokazać Wam wszystkie najważniejsze zagadnienia dotyczące wstępu do dzieła Adama Mickiewicza. Przebrniemy przez wszystkie konieczne elementy, od tekstu, przez interpretację i środki stylistyczne, po podsumowanie.

Inwokacja Pan Tadeusz tekst

Inwokacja Pan Tadeusz — Adam Mickiewicz

Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie.
Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,
Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie
Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.

Panno Święta, co Jasnej bronisz Częstochowy
I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy
Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem!
Jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem
(Gdy od płaczącej matki pod Twoję opiekę
Ofiarowany, martwą podniosłem powiekę
I zaraz mogłem pieszo do Twych świątyń progu
Iść za wrócone życie podziękować Bogu),
Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono.
Tymczasem przenoś moję duszę utęsknioną
Do tych pagórków leśnych, do tych łąk zielonych,
Szeroko nad błękitnym Niemnem rozciągnionych;
Do tych pól malowanych zbożem rozmaitem,
Wyzłacanych pszenicą, posrebrzanych żytem;
Gdzie bursztynowy świerzop, gryka jak śnieg biała,
Gdzie panieńskim rumieńcem dzięcielina pała,
A wszystko przepasane, jakby wstęgą, miedzą
Zieloną, na niej z rzadka ciche grusze siedzą.

Inwokacja — co to jest?

Inwokacja to rozbudowana apostrofa, która stanowi wprowadzenie do większego utworu literackiego. Autor w inwokacji zwraca się zazwyczaj do bóstwa, muzy lub innego duchowego patrona, prosząc o wsparcie w tworzeniu dzieła.

Ten klasyczny motyw pojawił się już w starożytnych epopejach, takich jak „Iliada” i „Odyseja” Homera. W Polsce jedną z najbardziej znanych inwokacji jest ta występująca w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Inwokacja Pan Tadeusz — Epopeja Narodowa

„Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie” to epopeja narodowa, która została wydana w 1834 roku w Paryżu. Pomysł na napisanie tego poematu epickiego narodził się jednak wcześniej, prawdopodobnie między sierpniem 1831 roku a marcem 1832 roku, sam Mickiewicz natomiast pisał dzieło od grudnia 1832 do czerwca 1834 r. 

Mickiewicz, będąc emigrantem w Paryżu, tęsknił za swoją ojczyzną, Litwą, i postanowił stworzyć poemat, który ukazałby piękno i historię tego regionu. „Pan Tadeusz” składa się z dwunastu ksiąg (niektórzy mówią, że jest 13 – ale raczej nie polecałbym Wam jej czytać) i opowiada historię dwóch szlacheckich rodzin, Horeszków i Sopliców, osadzając ją w tle politycznych i społecznych zmian w Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Można powiedzieć, że inwokacja to powrót do beztroskich czasów dzieciństwa. Narratorem w dziele prawdopodobnie jest sam Adam Mickiewicz, gdyż widoczne gołym okiem są elementy jego biografii.

Inwokacja Pan Tadeusz — wstęp

Inwokacja w „Panu Tadeuszu” jest jednym z najbardziej znanych fragmentów tego poematu. Rozpoczyna się słynnymi słowami: Litwo! Ojczyzno moja!. Mickiewicz w swojej inwokacji odwołuje się do dwóch istotnych elementów polskiego dziedzictwa — Litwy jako ojczyzny i Matki Boskiej jako patronki narodu. Inwokacja ta ma zarówno wymiar liryczny, jak i narodowy.

Poeta tęskni za ojczyzną, która jest dla niego jak zdrowie — wartość, która staje się jeszcze bardziej oczywista dopiero po jej utracie. Mickiewicz wyraża swoją miłość do Litwy i jej piękna, które opisuje jako „pagórki leśne”, „łąki zielone” i „pola malowane zbożem rozmaitem”. W całym tekście możemy znaleźć liczne nawiązania do przyrody, krajobrazu.

Zauważ, że inwokacja zawiera też formy wyrazów, które nie są już powszechnie używane — rozmaitem.

Inwokacja Pan Tadeusz — czym są świerzop, dzięcielina?

Inwokacja Pana Tadeusza jak już wcześniej wspomniałem — zawiera w sobie mnóstwo elementów przyrodniczych. Chcę Ci krótko pokazać, o co właściwie chodzi z niektórymi słowami.

• bursztynowy świerzop -jest to roślina, w kolorze żółtym/pomarańczowym
• gryka jak śnieg biała – także roślina, porównanie do śniegu wskazuje na jej kolor
• panieńskim rumieńcem dzięcielina pała – dzięcielina to gatunek koniczyny, pojawia się także u Elizy Orzeszkowej w „Nad Niemnem”

Teraz już Inwokacja nie jest Ci straszna w żadnym elemencie i z pewnością poradzisz sobie w Milionerach, a tym bardziej na maturze albo egzaminie ósmoklasisty.

Inwokacja — środki stylistyczne:

• epitet — gród zamkowy, bursztynowy świerzop
• apostrofa — Litwo! Ojczyzno moja!
• metafora — martwą podniosłem powiekę
• ożywienie — ciche grusze siedzą
• wykrzyknienie — Ty, co gród zamkowy Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem!
• porównanie — gryka jak śnieg biała
• inwersja — Jasnej bronisz Częstochowy

Interpretacja inwokacji

Inwokacja w „Panu Tadeuszu” ma wiele warstw znaczeniowych. Rozpoczyna się od zwrotu do Litwy jako ojczyzny, która dla Mickiewicza ma ogromne znaczenie. Litwa, choć jest dla niego miejscem dalekim, jest miejscem, które wciąż budzi w nim tęsknotę i inspirację.

Autor odwołuje się również do Matki Boskiej, prosząc o jej opiekę nad dziełem oraz o powrót do ojczyzny. Inwokacja ta jest wyrazem głębokiej więzi Mickiewicza z polską kulturą i tradycją.

W kontekście polskiego dziedzictwa literackiego „Pan Tadeusz” jest uważany za jedno z najważniejszych dzieł literackich. Inwokacja w tym poemacie jest nie tylko wprowadzeniem do historii i tematów utworu, ale także manifestacją miłości do ojczyzny i silnego związku z polskim narodem.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Wartość inwokacji dla współczesnych czytelników

Mimo że „Pan Tadeusz” został napisany w XIX wieku, inwokacja wciąż ma wiele do powiedzenia współczesnym czytelnikom. Wprowadza ona główne tematy związane z tożsamością narodową, tęsknotą za ojczyzną i miłością do kultury i tradycji.

Dzięki swojej uniwersalności inwokacja z „Pana Tadeusza” może inspirować czytelników do odkrywania i doceniania swojego dziedzictwa literackiego, a także do refleksji nad własną tożsamością narodową.

Podsumowanie

Inwokacja w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza jest nie tylko wprowadzeniem do epopei narodowej, ale także manifestacją miłości do ojczyzny i polskiego dziedzictwa literackiego. Ten fragment poematu jest pełen emocji, nostalgii i tęsknoty za ojczyzną. Inwokacja ta łączy w sobie zarówno wymiar liryczny, jak i narodowy, co czyni ją ważnym i nieodłącznym elementem tej epopei.

Dzięki swojej uniwersalności inwokacja z „Pana Tadeusza” nadal ma wiele do powiedzenia współczesnym czytelnikom, inspirując ich do odkrywania i doceniania swojego dziedzictwa literackiego oraz refleksji nad własną tożsamością narodową.

Chcesz otrzymać darmowy dysk z ponad 30 plikami do matury? – podbijaj śmiało w wiadomości prywatnej na https://www.instagram.com/setkazpolaka/

Matura 2024 – darmowe próbki notatek i pełny pakiet

Z wielką przyjemnością zachęcam wszystkich zainteresowanych do pobrania zupełnie darmowych próbek notatek do matury z języka polskiego dostępnych na naszej stronie w zakładce “Darmowe materiały”. Nasze opracowania są starannie przygotowane i stanowią doskonałe narzędzie do przygotowań przed egzaminem maturalnym.

Dla tych, którzy są zdecydowani i chcą mieć pełen dostęp do naszych materiałów, serdecznie zapraszamy do odwiedzenia naszego sklepu. Tam można nabyć pełne opracowania i kompleksowe notatki do matury z polskiego PDF, a cena za jedno opracowanie wynosi zaledwie około 60 groszy. To wyjątkowo korzystna oferta, która umożliwia zdobycie cennych materiałów edukacyjnych za niewielką opłatą.