Hamlet — streszczenie i bohaterowie tragedii Szekspira

Hamlet Williama Shakespeare’a jest jednym z najbardziej znaczących dzieł w historii literatury światowej, będącym kwintesencją gatunku tragedii. 

Utwór powstał na przełomie XVI i XVII wieku, a dokładnie w latach 1599-1601.

To okres, który w literaturze angielskiej znany jest jako epoka elżbietańska.

Hamlet — geneza utworu

Inspiracją dla Shakespeare’a mogły być istniejące wcześniej opowieści o księciu duńskim, znane z kronik historycznych. 

Bohaterowie dramatu pozostają jednak postaciami fikcyjnymi.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Znaczenie utworu

Dzieło od wieków fascynuje czytelników i widzów niezwykłą głębią psychologiczną, bogactwem tematów oraz doskonałością formy. 

Utwór ten jest nie tylko dziełem sztuki, ale również przestrzenią do rozważań i kopalnią motywów na maturę:

• motyw ludzkiej natury
• motyw moralności
• motyw władzy
• motyw miłości
• motyw zemsty
• motyw obłędu
• motyw śmierci 

Tragedia stała się jednym z fundamentalnych tekstów kultury zachodniej — to typowy przykład tragedii szekspirowskiej.

Cechy gatunku (tragedia)

Dzieło Szekspira jest uznawane za jedno z najdoskonalszych osiągnięć w gatunku tragedii.

Spełnia on wszystkie klasyczne kryteria oraz cechy tego gatunku:

• Przedstawia losy wybitnej jednostki, która przez tragiczny błąd prowadzi do swojego upadku. 
• W dramacie można zaobserwować również obecność katharsis – oczyszczenia, które przychodzi z rozwiązania tragicznych konfliktów. 
• Przenikający całe dzieło pesymizm oraz refleksja nad nieuchronnością losu i śmierci
• Konflikt między bohaterem a siłami przewyższającymi jego możliwości.

Dramat szekspirowski — cechy

Natomiast znajdziemy również cechy dramatu szekspirowskiego, który:

• Łamał zasadę trzech jedności.
• Wprowadzał sceny zbiorowe.
• Nie korzystał z chóru komentującego wydarzenia.
• Posiadał wiele punktów kulminacyjnych.
• Pokazywał krwawe i drastyczne sceny.
• Mieszał tragizm z komizmem.

Czas i miejsce akcji

Akcja rozgrywa się w średniowiecznej Danii — głównie w zamku Elsynor.

Poboczne wątki przenoszą nas również na cmentarz w związku ze śmiercią Ofelii.

Choć dokładny czas akcji nie jest jasno określony, można przypuszczać, że dzieje się to w późnym średniowieczu. 

Miejsce i czas stanowią tło dla uniwersalnych rozważań nad ludzką kondycją, władzą i moralnością.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Hamlet — bohaterowie

W dramacie Williama Shakespeare’a spotykamy grono postaci, które przez swoją złożoność i wielowymiarowość stały się ikonami literatury światowej.

Każda z nich wnosi do utworu unikalną perspektywę, odsłaniając różne aspekty ludzkiej natury i kondycji.

Hamlet

Młody książę Danii oraz tytułowy bohater tragedii jest postacią niezwykle skomplikowaną i pełną wewnętrznych sprzeczności.

Jego charakterystyczną cechą jest skłonność do głębokiej refleksji i analizy, co często prowadzi go do paraliżu działania.

Uczył się na uniwersytecie w Wittenberdze, po śmierci ojca wrócił na zamek w Elsynor.

Zmaga się z bólem po stracie ojca, ponownym małżeństwem matki i moralnym dylematem zemsty na Klaudiuszu.

Jego słynne monologi, w tym być albo nie być, są wyrazem uniwersalnych pytań o sens życia i śmierci.

Umiera z ręki Laertesa, ostatnimi siłami zabija Klaudiusza.

Klaudiusz

Król Danii i brat ojca głównego bohatera.

Jego postać jest uosobieniem ambicji i pragnienia władzy, które doprowadziły go do zamordowania własnego brata, króla Hamleta Seniora, i przejęcia tronu. 

Klaudiusz jest postacią przebiegłą i manipulacyjną, jednak jego poczucie winy i obawa przed odkryciem prawdy są źródłem wewnętrznego konfliktu.

Chce się pozbyć Hamleta, zatruwa florety oraz wino, przeczynia się do śmierci młodego księcia i swojej żony, ale sam ginie przy okazji.

Gertruda

Królowa Danii, matka głównego bohatera, która po śmierci męża w kontrowersyjnych okolicznościach wyszła za mąż za Klaudiusza.

Jej decyzje budzą w Hamlecie poczucie zdrady i rozczarowania. 

Postać Gertrudy jest wielowymiarowa – choć jej motywacje mogą wydawać się niejasne, jej miłość do Hamleta i skomplikowana sytuacja emocjonalna dodają głębi jej postaci.

Umiera nieświadomie pijąc wino, które Klaudiusz zatruł dla Hamleta.

Ofelia

Córka Poloniusza, siostra Laertesa i obiekt uczuć Hamleta.

Jej tragiczna postać symbolizuje niewinność i czystość, które zostają zniszczone przez brutalną grę interesów i manipulacji, w której staje się pionkiem. 

Dziewczyna cierpi z powodu dziwnego zachowania tytułowego bohatera.

Śmierć Ofelii, będąca kulminacją jej stopniowego popadania w obłęd, jest jednym z najbardziej poruszających momentów dramatu.

Prawdopodobnie popełniła samobójstwo i została uznana za szloną.

Poloniusz

Doradca królewski, ojciec Ofelii i Laertesa.

Postać Poloniusza często jest przedstawiana w komicznym lub przerysowanym świetle, jednak jego działania i rady, mimo iż mogą wydawać się pretensjonalne i podstępne, wpływają znacząco na rozwój wydarzeń. 

Cały czas śledzi i podsłuchuje młodego księcia, chce udowodnić, że oszalał on ze względu na miłość do Ofelii.

Jego śmierć za pomocą szpady Hamleta stanowi punkt zwrotny w dramacie.

Laertes

Brat Ofelii, syn Poloniusza. Jego postać stanowi kontrast dla głównego bohatera, zwłaszcza pod względem podejścia do zemsty. 

Laertes, popychany przez gniew i żądzę zemsty po śmierci ojca i siostry, staje się narzędziem w rękach Klaudiusza. 

Jego postać podkreśla tragiczny wymiar konsekwencji działań kierowanych impulsywnością i emocjami.

Horacy

Przyjaciel tytułowej postaci z czasów studiów w Wittenberdze.

Jego postać pełni rolę głosu rozsądku i lojalnego towarzysza dla Hamleta.

Horacy, jako jedna z nielicznych postaci, która przeżywa do końca dramat, jest świadkiem i opiekunem prawdy o wydarzeniach w Elsynorze.

Rosenkrantz i Guildenstern

Byli kiedyś przyjaciółmi głównego bohatera, jednak stają się szpiegami Klaudiusza.

Hamlet dowiadując się, że wiozą list z wyrokiem śmierci na niego, nakazuje ich zabicie.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Plan wydarzeń

Akt I

Rozpoczyna się od pojawienia się ducha zmarłego króla, który ujawnia synowi prawdę o swojej śmierci i nakazuje mu zemstę na Klaudiuszu. 

Akt II

Koncentruje się na rosnących wątpliwościach Hamleta i jego planie wystawienia sztuki, mającej na celu wywołanie reakcji u Klaudiusza. 

Akt III

Przynosi słynną scenę być albo nie być, a także przedstawienie sztuki, które potwierdza winę Klaudiusza. 

Akt IV

Ukazuje dalsze komplikacje, w tym wyjazd Hamleta do Anglii i śmierć Ofelii. 

Akt V

Przynosi rozstrzygnięcie — pojedynek między tytułowym bohaterem a Laertesem, który kończy się śmiercią głównych postaci dramatu.

Streszczenie szczegółowe

Utwór składa się z pięciu aktów:

Akt I (Hamlet streszczenie)

Dramat rozpoczyna się w zamku Elsynor, gdzie strażnicy Bernardo i Francisko dostrzegają ducha zmarłego króla Danii.

Hamlet, syn zmarłego monarchy seniora, postanawia zbadać tę sprawę. 

Duch ojca objawia się Hamletowi, ujawniając, że został zamordowany przez swojego brata Klaudiusza, który teraz zajmuje tron i poślubił Gertrudę, wdowę po królu. 

Duch prosi Hamleta o zemstę. Poruszony i zdezorientowany syn zgadza się spełnić ostatnią wolę ojca, co staje się początkiem jego wewnętrznych rozterek.

Padają słowa Hamleta: więcej jest rzeczy na ziemi i niebie, niż śniło się waszym filozofim.

Akt II (Hamlet streszczenie)

W drugim akcie głębokie zastanawianie się Hamleta nad zemstą prowadzi go do udawania szaleństwa, mającego na celu ukrycie jego prawdziwych intencji przed dworem. 

Tymczasem Klaudiusz, podejrzewając, że syn króla może wiedzieć więcej o śmierci jego ojca, postanawia go szpiegować.

Wysyła do tego celu Rosencrantza i Guildensterna, dawnych przyjaciół Hamleta, a także Poloniusza, który uważa, że szaleństwo księcia wynika z niespełnionej miłości do jego córki, Ofelii.

Akt III (Hamlet streszczenie)

W trzecim akcie dochodzi do słynnego monologu Hamleta być albo nie być, w którym rozważa on istotę życia i śmierci. 

Hamlet organizuje przedstawienie teatralne, które ma naśladować okoliczności śmierci jego ojca, aby zobaczyć reakcję Klaudiusza i potwierdzić jego winę. 

Plan się udaje – król wychodzi z przedstawienia zaniepokojony, co tylko potwierdza jego winę w oczach Hamleta. 

Niestety, młody książę traci okazję do zemsty, gdy znajduje Klaudiusza modlącego się, obawiając się, że zabójstwo w takim momencie zapewniłoby królowi miejsce w niebie.

Akt IV (Hamlet streszczenie)

W akcie czwartym konsekwencje działań Hamleta zaczynają nabierać tempa.

Po przypadkowym zabójstwie Poloniusza przez głównego bohatera, który mylnie uważał go za Klaudiusza, książę zostaje wysłany do Anglii z rozkazem tajnego zabójstwa. 

Ofelia, pogrążona w żałobie po stracie ojca, popada w obłęd i ostatecznie ginie, topiąc się w rzece.

Laertes, brat Ofelii, wraca do Danii, pragnąc zemsty za śmierć ojca i siostry.

Akt V (Hamlet streszczenie)

Piąty akt przynosi kulminację dramatu. Po powrocie do Danii, tytułowy książę spotyka się z Laertesem na pojedynku szermierczym, który jest częścią pułapki zastawionej przez Klaudiusza i Laertesa.

Miecz Laertesa jest zatruty, podobnie jak kielich z winem, który król przeznacza dla Hamleta. 

W chaotycznym ciągu wydarzeń:

• Gertruda nieświadomie pije zatrute wino
• Laertes rani Hamleta zatrutym mieczem
• Hamlet rani Laertesa tym samym mieczem
• Tytułowy bohater resztkami sił ostatecznie zabija Klaudiusza

Umierający Hamlet prosi Horacego, by ten opowiedział prawdziwą historię wydarzeń, zanim sam umiera, kończąc tym samym tragiczną historię zemsty, bólu i zdrady.

Dramat Hamlet kończy się przybyciem Fortynbrasa, księcia Norwegii, który przejmuje kontrolę nad Danią, znajdującą się w stanie chaosu i żałoby po śmierci całej rodziny królewskiej. 

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Wnioski i podsumowanie

• Dramat porusza wiele uniwersalnych tematów, takich jak dylemat moralny, natura człowieka, pytania o sens życia i śmierci, zemsta, obłęd oraz trudności w rozróżnieniu prawdy od pozorów. 
• Główny bohater jako postać tragiczna walczy z wewnętrznymi demonami, co czyni go jednym z najbardziej złożonych bohaterów literackich. 
• Dzieło to skłania do refleksji nad istotą bycia i ludzkimi motywacjami, zachowując swoją aktualność przez wieki.
• Słynne słowa być albo nie być to rozważania na temat sensu życia, śmierci i istnienia.
• Bohater boryka się z uczuciem pustki i braku celu, co może prowadzić do refleksji nad własnym życiem i znaczeniem śmierci.
• Tytułowy książę używa pozorowanego szaleństwa jako strategii, co prowadzi do dyskusji na temat granic między rozumem a szaleństwem, a także sposobów, w jakie społeczeństwo interpretuje i traktuje te zachowania.
• Dramat ukazuje skomplikowane relacje między władzą a moralnością, podkreślając, jak ambicje polityczne mogą prowadzić do korupcji, zdrady i upadku moralnego.

Matura – darmowe próbki notatek i pełny pakiet

Z wielką przyjemnością zachęcam wszystkich zainteresowanych do pobrania zupełnie darmowych próbek notatek do matury z języka polskiego dostępnych na naszej stronie w zakładce Darmowe materiały.

Nasze opracowania są starannie przygotowane i stanowią doskonałe narzędzie do przygotowań przed egzaminem maturalnym.

Chcesz otrzymać darmowy dysk z ponad 30 plikami PDF do matury? – podbijaj śmiało w wiadomości prywatnej na INSTAGRAMIE.

Dla tych, którzy są zdecydowani i chcą mieć pełen dostęp do naszych materiałów, serdecznie zapraszamy do odwiedzenia naszego sklepu.

Tam można nabyć pełne opracowania i kompleksowe notatki do matury z polskiego PDF, a cena za jedno opracowanie wynosi zaledwie około 60 groszy. To wyjątkowo korzystna oferta, która umożliwia zdobycie cennych materiałów edukacyjnych za niewielką opłatą.