Czy możliwa jest przyjaźń w sytuacjach skrajnych? Omów zagadnienie na podstawie Dżumy Alberta Camusa

Przyjaźń to jedna z najcenniejszych relacji, jakie możemy nawiązać w życiu. Wzbogaca nas, czyni lepszymi ludźmi i daje poczucie bezpieczeństwa. 

W kulturze często mówi się o męskiej przyjaźni, która symbolizuje głęboką, opartą na zaufaniu i szczerości relację, trwającą przez lata. Tego rodzaju więź jest pełna zrozumienia i wsparcia. 

Ale czy możliwa jest przyjaźń w skrajnych, trudnych sytuacjach, kiedy codzienne życie staje się walką o przetrwanie? Przyjrzymy się temu na przykładzie kilku literackich dzieł, które stanowią doskonałą ilustrację tego zagadnienia, począwszy od Dżumy Alberta Camusa.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Czy możliwa jest przyjaźń w sytuacjach skrajnych? Pełne pytanie jawne

Czy możliwa jest przyjaźń w sytuacjach skrajnych? Omów zagadnienie na podstawie Dżumy Alberta Camusa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Czy możliwa jest przyjaźń w sytuacjach skrajnych? Skąd brać konteksty?

• Dżuma
• Kamienie na szaniec
• Lalka
• Mały Książę
• Przyjaciele (Krasicki)

Matura ustna — przydatne linki

Zanim zaczniemy odpowiadać na pytanie czy możliwa jest przyjaźń w sytuacjach skrajnych, chcę przekazać Ci kilka ważnych miejsc, do których warto zajrzeć przed maturą ustną z języka polskiego.

• Lista pytań jawnych na maturę ustną z języka polskiego
• Przykładowe wypowiedzi na 100% – matura ustna

Dżuma — czy możliwa jest przyjaźń w sytuacjach skrajnych?

Epidemia w Oranie, opisująca staje się symbolicznym tłem dla analizy ludzkich relacji, w tym przyjaźni, w ekstremalnych warunkach. Miasto zostaje odcięte od świata, a jego mieszkańcy muszą zmierzyć się z nieznanym zagrożeniem, które wywołuje nie tylko strach, ale także zmusza do przemyślenia podstawowych wartości. W takich warunkach rodzi się przyjaźń między doktorem Bernardem Rieux a Jeanem Tarrou.

Rieux, lekarz oddany swojemu powołaniu, zostaje postawiony przed najtrudniejszym zadaniem w swojej karierze – walką z nieznaną chorobą, która z dnia na dzień pochłania coraz więcej ofiar. Jego determinacja, by ratować życie mieszkańców Oranu, sprawia, że wchodzi w kontakt z Tarrou, tajemniczym przybyszem, który szybko staje się jego bliskim współpracownikiem. 

Mimo różnic w charakterach i doświadczeniach życiowych, obaj mężczyźni zbliżają się do siebie dzięki wspólnemu celowi – walce z dżumą. Tarrou, będący postacią pełną sprzeczności, jest motywowany nie tylko współczuciem dla cierpiących, ale również próbą zadośćuczynienia za przeszłość swojego ojca, który jako prokurator skazywał ludzi na śmierć. Ta wewnętrzna walka Tarrou nadaje głębszy wymiar jego relacji z Rieux.

Ich przyjaźń, choć może wydawać się pozbawiona tradycyjnych, spektakularnych gestów, opiera się na wzajemnym zrozumieniu i wspólnym dążeniu do pokonania nieszczęścia. W obliczu epidemii, kiedy społeczeństwo Oranu staje się coraz bardziej zdezintegrowane i izolowane, Rieux i Tarrou tworzą przyjaźń opartą na wspólnej odpowiedzialności za losy innych. Wspólnie organizują akcje ratunkowe, wspierają się nawzajem w chwilach zwątpienia i znajdują w sobie siłę, by kontynuować walkę mimo osobistych tragedii.

Przyjaźń między Rieux a Tarrou jest także świadectwem tego, jak ekstremalne sytuacje potrafią wydobyć z ludzi to, co najlepsze – odwagę, współczucie i zdolność do poświęcenia. Choć ich relacja nie opiera się na typowej dla literatury wzniosłości, jest niezwykle autentyczna i głęboka. 

Rieux był świadkiem ostatnich chwil Tarrou, który zaraził się dżumą podczas pełnienia obowiązków w oddziałach sanitarnych. W końcu, gdy Tarrou umiera, Rieux odczuwa ogromną stratę, która jest dowodem na to, jak silna była ich więź. Można przypuszczać, że Rieux, choć zahartowany w boju z cierpieniem i śmiercią, przeżywał stratę Tarrou bardzo osobiście. 

W Dżumie Camus pokazuje, że przyjaźń w obliczu kryzysu może przyjąć różne formy, a jej wartość nie zawsze mierzy się intensywnością emocji, ale zdolnością do wspólnego działania i wzajemnego wsparcia. 

Przyjaźń między Rieux a Tarrou, rodząca się w mroku epidemii, jest przykładem, jak wspólny cel i moralne zobowiązanie mogą połączyć ludzi w najbardziej niesprzyjających okolicznościach.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Kamienie na szaniec — czy możliwa jest przyjaźń w sytuacjach skrajnych?

Kamienie na szaniec Aleksandra Kamińskiego to opowieść o trójce młodych bohaterów – Alku, Zośce i Rudym – których życie zostaje na zawsze zmienione przez wybuch II wojny światowej. 

W obliczu okupacji niemieckiej ich młodzieńcze marzenia i plany zostają brutalnie przerwane, a codzienna rzeczywistość zamienia się w walkę o wolność. W tych dramatycznych okolicznościach ich przyjaźń zyskuje nowe, głębsze znaczenie, stając się fundamentem do wspólnego oporu wobec okupanta.

Męska przyjaźń między Alkiem, Zośką i Rudym nie jest zwykłą relacją towarzyską, lecz prawdziwym braterstwem, które kształtuje ich tożsamość i motywuje do podejmowania niebezpiecznych działań. Mimo różnic charakterów – Rudy był intelektualistą, Zośka miał naturę lidera, a Alek był pełen energii i optymizmu – ich więź opierała się na wzajemnym zrozumieniu, wsparciu i oddaniu. To właśnie te cechy pozwoliły im przetrwać najtrudniejsze chwile i podejmować ryzyko, o którym inni mogliby tylko myśleć.

Jednym z najbardziej przejmujących momentów książki jest scena aresztowania Rudego przez gestapo. Wtedy to przyjaźń między chłopcami zostaje poddana najcięższej próbie. Mimo ogromnego niebezpieczeństwa i groźby utraty życia, Zośka i Alek postanawiają nie zostawiać przyjaciela na pastwę losu. Organizują brawurową akcję pod Arsenałem, której celem jest odbicie Rudego z rąk niemieckich oprawców. Ta operacja, chociaż zakończona sukcesem, nie przynosi pełni szczęścia – Rudy, mimo uwolnienia, umiera w wyniku tortur, jakie przeszedł. 

Jednak Kamienie na szaniec to nie tylko historia o stracie, ale przede wszystkim o sile przyjaźni, która daje odwagę do walki o najwyższe wartości (swój kraj). Młodzi bohaterowie, mimo wszystkich cierpień i trudów wojny, nie zatracają swojej moralności ani więzi, które ich łączą. Wręcz przeciwnie – to właśnie te więzi pozwalają im przetrwać najgorsze chwile i nadal działać w imię wolności i honoru.

Przyjaźń Alka, Zośki i Rudego jest przykładem na to, że w czasach wojny relacje międzyludzkie nabierają głębszego wymiaru. To nie tylko codzienna pomoc i wsparcie, ale także gotowość do poświęcenia własnego życia dla przyjaciela. 

Wojna, będąca najcięższą próbą dla człowieczeństwa, pokazuje, że prawdziwa przyjaźń potrafi przetrwać wszystko – nawet największe okrucieństwa. Przyjaźń Alka, Zośki i Rudego, zrodzona w czasach pokoju, rozkwita w czasie wojny, stając się dla nich tarczą przed brutalną rzeczywistością oraz motywacją do dalszej walki.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Lalka — czy możliwa jest przyjaźń w sytuacjach skrajnych?

Lalka Bolesława Prusa to powieść, która ukazuje skomplikowane ludzkie relacje i różnorodne oblicza miłości oraz przyjaźni. Jednym z najważniejszych wątków książki jest relacja między Ignacym Rzeckim a Stanisławem Wokulskim – dwoma mężczyznami, którzy mimo różnic charakteru i życiowych doświadczeń, tworzą niezwykle silną i trwałą więź opartą na wzajemnym szacunku, lojalności i trosce. Ich przyjaźń, choć często ukryta w cieniu nieodwzajemnionej miłości Wokulskiego do Izabeli Łęckiej, stanowi ważny filar ich życia.

Ignacy Rzecki, starszy, doświadczony życiowo subiekt, jest człowiekiem, który większość swojego życia poświęcił pracy w sklepie, będącym później własnością Wokulskiego. Jego lojalność wobec Stanisława nie jest jedynie obowiązkiem wynikającym z zawodowej relacji, ale wynika z głębokiego przywiązania i troski, jakie Rzecki żywi wobec młodszego przyjaciela. Wokulski, z kolei, mimo że jest człowiekiem sukcesu, pełnym ambicji i pasji, znajduje w Rzeckim stabilne wsparcie i cichego powiernika swoich trosk.

Jednak ich przyjaźń zostaje wystawiona na próbę, gdy Wokulski zakochuje się w pięknej, lecz zimnej i obojętnej Izabeli Łęckiej. Miłość ta staje się obsesją Wokulskiego, przesłaniając mu wszystkie inne aspekty życia. 

Rzecki, będąc świadkiem tej destrukcyjnej miłości, próbuje na różne sposoby pomóc przyjacielowi. Martwi się o jego stan psychiczny, widząc, jak Wokulski coraz bardziej zatraca się w marzeniach o Izabeli, które w rzeczywistości nie mają szansy na spełnienie. Rzecki próbuje nawet interweniować, planując zaaranżowanie związku Wokulskiego z panną Stawską, wierząc, że to mogłoby odciągnąć jego uwagę od nieosiągalnej miłości do Łęckiej.

Pomimo starań Rzeckiego, miłość Wokulskiego do Izabeli pozostaje nieodwzajemniona, co prowadzi do jego stopniowego upadku emocjonalnego. Rzecki, choć widzi, jak Wokulski stopniowo traci kontrolę nad swoim życiem, nie przestaje być jego lojalnym przyjacielem. Stara się zapewnić mu wsparcie, zarówno w prowadzeniu sklepu, jak i w codziennym życiu, jednak jego wysiłki nie są w stanie uchronić Wokulskiego przed rozczarowaniem i depresją.

Relacja Rzeckiego i Wokulskiego pokazuje, że prawdziwa przyjaźń nie zawsze jest spektakularna, ale może być głęboka i cicha, oparta na codziennym wsparciu i trosce. Rzecki, mimo że sam jest człowiekiem samotnym i wycofanym, potrafi zrozumieć i zaakceptować Wokulskiego z jego wszystkimi wadami i słabościami. Jego przyjaźń nie opiera się na wzajemnych korzyściach, lecz na szczerej chęci pomocy i oddaniu.

Jednocześnie ta przyjaźń ukazuje, jak trudne mogą być relacje międzyludzkie, kiedy w grę wchodzą niespełnione uczucia. Miłość Wokulskiego do Izabeli rzuca cień na jego przyjaźń z Rzeckim, ponieważ staje się priorytetem, który przesłania inne wartości w życiu Wokulskiego. Rzecki, choć lojalny i pełen dobrej woli, nie jest w stanie zmienić biegu wydarzeń ani ochronić przyjaciela przed rozczarowaniem.

W końcowych rozdziałach powieści, kiedy Wokulski ostatecznie decyduje się na wyjazd i zniknięcie z życia towarzyskiego, Rzecki zostaje sam, z ciężarem wspomnień i refleksji nad losem przyjaciela. Rzecki, choć świadomy stopniowego upadku Wokulskiego, nigdy nie przestaje go wspierać, co czyni go jednym z najwierniejszych i najbardziej oddanych przyjaciół w literaturze polskiej.

Mały Książę — czy możliwa jest przyjaźń w sytuacjach skrajnych?

Jednym z najbardziej pamiętnych wątków tej powieści jest spotkanie Małego Księcia z lisem, które staje się kluczowym momentem w jego podróży przez planety i spotkania z różnorodnymi postaciami. W tej krótkiej, ale pełnej mądrości interakcji, autor przedstawia pojęcie oswajania jako metaforę procesu budowania prawdziwej przyjaźni, która wymaga czasu, cierpliwości i wzajemnego zaangażowania.

Spotkanie Małego Księcia z lisem zaczyna się od niepozornej prośby. Lis, będący dzikim zwierzęciem, pragnie być oswojony, aby stać się dla Małego Księcia kimś wyjątkowym, a jednocześnie sam pragnie uczynić Małego Księcia kimś wyjątkowym dla siebie. 

W ten sposób Saint-Exupéry przedstawia ideę, że przyjaźń nie jest czymś, co pojawia się natychmiast, lecz procesem, który wymaga wspólnego wysiłku. Lis tłumaczy Małemu Księciu, że oswajanie polega na stopniowym budowaniu więzi, które sprawiają, że stajemy się dla siebie jedyni na świecie.

Proces oswajania, jak opisuje lis, to seria małych kroków, w których zarówno Mały Książę, jak i lis zbliżają się do siebie coraz bardziej. To nie tylko kwestia spędzania razem czasu, ale także budowania wzajemnego zaufania i zrozumienia. 

Lis uczy Małego Księcia, że oswojenie oznacza przywiązanie, które sprawia, że osoba staje się dla nas unikalna i niezastąpiona. Ten proces wymaga cierpliwości – lis prosi, aby Mały Książę każdego dnia siadał coraz bliżej niego, aż w końcu będą mogli się do siebie zbliżyć na tyle, by powstała między nimi prawdziwa więź.

Saint-Exupéry pokazuje, że prawdziwa przyjaźń nie polega na natychmiastowym zrozumieniu czy wzajemnych korzyściach, lecz na umiejętności dostrzegania wyjątkowości drugiej osoby, na gotowości do poświęcenia czasu i energii, aby tę wyjątkowość odkryć i pielęgnować. 

Lis mówi Małemu Księciu: Na zawsze ponosisz odpowiedzialność za to, co oswoiłeś. Te słowa podkreślają, że przyjaźń wiąże się z odpowiedzialnością, troską i nieustanną dbałością o drugą osobę.

Jednak proces oswajania wiąże się również z bólem i stratą. Gdy Mały Książę musi opuścić lisa, obaj odczuwają smutek. Lis jednak tłumaczy, że wartość ich przyjaźni pozostanie na zawsze w jego sercu – dzięki temu, co razem przeżyli, świat staje się dla niego piękniejszy, a zboże, które wcześniej było dla niego tylko zbożem, teraz kojarzy mu się ze złotymi włosami Małego Księcia. 

Spotkanie z lisem jest dla Małego Księcia jednym z najważniejszych momentów jego podróży, ucząc go, że prawdziwa przyjaźń to coś, co trzeba pielęgnować, coś, co jest cenniejsze niż jakiekolwiek materialne dobra czy powierzchowne relacje. 

Lis przypomina mu, że to, co najważniejsze, jest niewidoczne dla oczu – że serce widzi więcej niż oczy. Przyjaźń Małego Księcia i lisa, choć prosta w swej formie, ukazuje głęboką prawdę o ludzkich relacjach i o tym, co naprawdę liczy się w życiu.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Przyjaciele — czy możliwa jest przyjaźń w sytuacjach skrajnych? 

Bajka Ignacego Krasickiego „Przyjaciele” to krótkie, lecz niezwykle treściwe dzieło, które w zwięzłej formie ukazuje gorzką prawdę o ludzkich relacjach, szczególnie w kontekście przyjaźni wystawionej na próbę. 

Krasicki, znany z celnego obserwowania ludzkiej natury, przedstawia w tej bajce sytuację, w której pozorna przyjaźń zostaje zdemaskowana w obliczu zagrożenia, ukazując, jak kruche mogą być więzi, które wydają się silne w czasach spokoju.

Głównym bohaterem bajki jest zając, który żyje beztrosko i szczęśliwie w otoczeniu swoich przyjaciół – innych zwierząt. Wydaje się, że relacje, które łączą zająca z jego towarzyszami, są mocne i trwałe. 

Jednak, jak to często bywa w literaturze i życiu, prawdziwa wartość przyjaźni ujawnia się dopiero wtedy, gdy przychodzi moment próby. W bajce tym momentem jest nagłe niebezpieczeństwo – zbliżające się psy myśliwskie, które stanowią śmiertelne zagrożenie dla zająca.

Zając, przerażony i szukający ratunku, zwraca się o pomoc do swoich przyjaciół – konia, owcy i woła. W naturalny sposób oczekuje, że w obliczu zagrożenia będą gotowi stanąć po jego stronie, pomóc w ucieczce i go ocalić. Jednak odpowiedzi, jakie otrzymuje, są pełne wymówek i obojętności. 

Każde ze zwierząt, do których zając zwraca się po pomoc, znajduje powód, by mu odmówić. Koń, owca i wół, choć wydawali się przyjaciółmi w czasach spokoju, teraz, gdy pojawia się realne zagrożenie, nie chcą ryzykować swojego bezpieczeństwa, by pomóc zającowi. Zamiast wsparcia, zając spotyka się z odrzuceniem, a jego „przyjaciele” wybierają własne dobro ponad lojalność wobec niego.

W rezultacie, pozostawiony sam sobie, zając nie ma gdzie uciec i pada ofiarą psów myśliwskich. Jego tragiczny los staje się przestrogą, a jednocześnie brutalną lekcją o tym, że nie każdy, kto nazywa się przyjacielem, jest nim w rzeczywistości. 

Bajka Krasickiego w sposób dosadny pokazuje, że prawdziwa przyjaźń musi być weryfikowana w trudnych sytuacjach. To właśnie w takich momentach okazuje się, kto naprawdę jest gotów stanąć po naszej stronie, niezależnie od własnych interesów i ryzyka.

Krasicki, poprzez bajkę Przyjaciele, zwraca uwagę na zjawisko fałszywej przyjaźni, która w czasach próby okazuje się jedynie iluzją. Jego moralizatorskie przesłanie jest jasne – prawdziwego przyjaciela poznaje się w biedzie. 

Autor przestrzega przed zbytnią ufnością w relacje, które mogą wydawać się silne, ale w rzeczywistości nie są w stanie przetrwać trudnych chwil. 

Bajka Przyjaciele Ignacego Krasickiego, mimo że napisana w XVIII wieku, zachowuje swoją aktualność do dziś. W świecie, gdzie często liczy się własny interes i wygoda, przyjaźń może być jedynie pustym słowem, jeśli nie jest sprawdzona przez trudności. 

Krasicki przypomina nam, że prawdziwa przyjaźń wymaga poświęceń i gotowości do wspierania drugiego człowieka, nawet w najbardziej niekorzystnych okolicznościach. 

Podsumowanie — czy możliwa jest przyjaźń w sytuacjach skrajnych? 

Przyjaźń w ekstremalnych warunkach jest nie tylko możliwa, ale często nabiera jeszcze głębszego znaczenia i staje się kluczowym elementem przetrwania oraz działania bohaterów literackich. Przykłady z literatury pokazują, że prawdziwa przyjaźń potrafi przetrwać najtrudniejsze próby.

W Dżumie Alberta Camusa widzimy, jak epidemia staje się powodem rozwijającej się przyjaźni między doktorem Rieux a Jeanem Tarrou. Ich więź opiera się na wspólnej walce z chorobą, która zagraża miastu, a ich wzajemne wsparcie i rozmowy stają się kluczowym elementem przetrwania w tych trudnych czasach. To przyjaźń, która rodzi się z potrzeby działania, a także z wewnętrznej potrzeby walki ze złem.

W Kamieniach na szaniec Aleksandra Kamińskiego przyjaźń między Alkiem, Zośką i Rudym nie tylko pomaga im przetrwać okrucieństwa wojny, ale także staje się motorem ich oporu przeciwko okupantowi. Ich relacja, zbudowana na wzajemnym zaufaniu i gotowości do poświęcenia życia dla siebie nawzajem, jest przykładem na to, jak w ekstremalnych warunkach przyjaźń może przekształcić się w braterstwo i wspólne działanie na rzecz wyższych wartości.

W Lalce Bolesława Prusa przyjaźń między Ignacym Rzeckim a Stanisławem Wokulskim ukazuje bardziej subtelny, ale nie mniej ważny aspekt przyjaźni – lojalność i troskę w obliczu osobistych dramatów. Choć Wokulski jest pochłonięty swoją nieodwzajemnioną miłością do Izabeli Łęckiej, Rzecki pozostaje przy jego boku, wspierając go i starając się chronić przed upadkiem.

W Małym Księciu Antoine’a de Saint-Exupéry’ego proces oswajania, który prowadzi do przyjaźni między Małym Księciem a lisem, ukazuje, że przyjaźń jest czymś, co wymaga czasu, cierpliwości i wzajemnego zaangażowania. W sytuacji samotności i poszukiwania sensu, Mały Książę uczy się, że prawdziwa przyjaźń polega na byciu dla kogoś wyjątkowym.

Wreszcie, bajka Przyjaciele Ignacego Krasickiego przedstawia gorzką lekcję o przyjaźni, która nie przetrwała próby w obliczu zagrożenia. Historia zajączka, który nie znajduje pomocy u swoich „przyjaciół”, ukazuje, że nie każda relacja, która nazywana jest przyjaźnią, jest nią w rzeczywistości. Bajka przypomina, że prawdziwa przyjaźń objawia się w trudnych chwilach, kiedy konieczne jest poświęcenie i lojalność.

Przetrwanie i rozwój przyjaźni w trudnych warunkach jest możliwy, ale zależy od wzajemnego zrozumienia, lojalności, gotowości do poświęceń oraz wspólnego celu. To właśnie w takich chwilach ujawnia się prawdziwa siła i wartość przyjaźni.

ODBIERZ DARMOWE PRÓBKI NOTATEK PDF DO MATURY Z JĘZYKA POLSKIEGO JUŻ TERAZ!

Matura język polski — darmowe próbki notatek i pełny pakiet

Z wielką przyjemnością zachęcam wszystkich zainteresowanych do pobrania zupełnie darmowych próbek notatek do matury z języka polskiego dostępnych na naszej stronie w zakładce Darmowe materiały.

Nasze opracowania są starannie przygotowane i stanowią doskonałe narzędzie do przygotowań przed egzaminem maturalnym.

Chcesz otrzymać darmowy dysk z ponad 30 plikami PDF do matury? – podbijaj śmiało w wiadomości prywatnej na INSTAGRAMIE.

Dla tych, którzy są zdecydowani i chcą mieć pełen dostęp do naszych materiałów, serdecznie zapraszamy do odwiedzenia naszego sklepu.

Tam można nabyć pełne opracowania i kompleksowe notatki do matury z polskiego PDF, a cena za jedno opracowanie wynosi zaledwie około 60 groszy.

To wyjątkowo korzystna oferta, która umożliwia zdobycie cennych materiałów edukacyjnych za niewielką opłatą.

Artykuł zawiera: Czy możliwa jest przyjaźń w sytuacjach skrajnych? Omów zagadnienie na podstawie Dżumy Alberta Camusa – opracowane pytanie jawne na maturę ustną.